Door het vele thuiswerken tijdens (maar ook na) corona heeft het gevoel van verbondenheid op het werk en het gevoel erbij te horen (sense of belonging) een flinke deuk opgelopen. Dat is niet alleen slecht voor medewerkers zelf, maar ook voor organisaties als geheel. Hoe kun je het gevoel van verbondenheid op en met het werk versterken?
Mensen zijn sociale wezens. Het zit in onze natuur dat we ergens bij willen horen waar we onszelf kunnen zijn, steun krijgen en worden gewaardeerd. Die drijfveer is ontstaan doordat de mens als soort een betere overlevingskans had in groepsverband, door samen te werken en elkaar te vertrouwen. Die eigenschappen zijn geëvolueerd tot een fundamentele behoefte om onderdeel te zijn van een sociale groep.
Je zou kunnen zeggen dat verbondenheid een eerste levensbehoefte is: als die er niet is, is dat een bedreiging voor onze gezondheid. Het is bekend dat mensen die zich eenzaam voelen, een grotere kans hebben op mentale én fysieke problemen en zelfs op vroegtijdig overlijden. Dat heeft te maken met de chronische stress die eenzaamheid veroorzaakt. Daardoor kun je in een negatieve spiraal komen van minder goed voor jezelf zorgen, piekeren, slecht slapen, minder goed kunnen omgaan met tegenslagen en een verminderd zelfvertrouwen.
De coronapandemie heeft onze behoefte aan sociaal contact behoorlijk op de proef gesteld de afgelopen twee jaar. Werk is een van de plekken waar we een sense of belonging kunnen ervaren, en kan daarmee dus een wezenlijke bijdrage leveren aan ons welzijn. Door het thuiswerken ervaren mensen een gebrek aan verbinding met hun collega’s, zo blijkt uit onderzoek van de Open Universiteit en de Nyenrode Universiteit. De ondervraagden zeiden steun van collega’s te missen en minder gelukkig te zijn tijdens het werk.
Het gebrek aan verbondenheid op het werk is niet alleen slecht voor individuele medewerkers, maar ook voor de organisatie als geheel. Volgens onderzoek van adviesbureau BetterUp zorgt het gevoel van erbij horen voor 56% betere werkprestaties, 50% daling van het personeelsverloop en 75% minder ziekteverzuim. Ook geven verbonden medewerkers een 167% hogere employer promoter score (eNPS, die staat voor de bereidheid om de werkgever aan anderen aan te bevelen).
Het gevoel er niet bij te horen zorgt ervoor dat die collega minder bereid is moeite te doen voor het team, zo bleek uit een experiment uit hetzelfde onderzoek. Daarbij werden deelnemers gekoppeld aan virtuele teamleden voor een online balspel. De deelnemers die duidelijk werden buitengesloten en de bal niet kregen, deden in een vervolgspel waarbij ze geld konden verdienen voor het team veel minder hun best.
De vraag is natuurlijk hoe je een gebrek aan verbinding kunt repareren waardoor teamprestaties verbeteren. Daarvoor deden de onderzoekers vier interventies bij de deelnemers van het virtuele balspel:
Alle interventies zorgden ervoor dat deelnemers net zo hun best gingen doen in het vervolgspel als niet-buitengesloten spelers. Na de interventies mentorschap en empowerment deden ze zelfs béter hun best om geld te verdienen voor het team dan de anderen.
Deze inzichten kun je gebruiken om het gevoel van verbondenheid en erbij horen op de werkvloer te versterken. Sterker nog, als je niet expliciet aandacht besteedt aan belonging, zal je diversiteits- en inclusiebeleid, hoe doordacht ook, niet het gewenste effect sorteren zeggen de onderzoekers. Geef medewerkers dus perspectief, mentorschap, empowerment en een buddy. Daarnaast is het belangrijk medewerkers uit te nodigen om feedback te geven, die serieus te nemen en er iets mee te doen.
“Medewerkers moeten het gevoel hebben dat ze deel uitmaken van iets dat ze waarderen”, aldus de onderzoekers. “En dat ze de kracht hebben om verandering teweeg te brengen als dat nodig is.”
Dit artikel is eerder verschenen op PW.
Gea Peper is werkgeluk expert, keynote speaker en oprichter van het HappinessBureau, dat als doel heeft werkgeluk in organisaties (verder) te vergroten. Ze is hoofddocent van de opleiding Werkgelukdeskundige aan diverse hogescholen. Gea is co-auteur van de boeken ‘Employee Experience’ en ‘Werken aan Werkgeluk’ en organisator van het jaarlijkse event ‘Happy People Better Business’ dat op 30 juni 2022 plaatsvindt.
