Ongeveer 9% van de coronabesmettingen vindt plaats op de werkvloer. Daarom wil het kabinet het coronatoegangsbewijs, ook wel de coronapas genoemd, verplichten op de werkvloer. Wat betekent dit nu eigenlijk voor werkgevers en werknemers? Wij beantwoorden de belangrijkste vragen.
De werkgever of locatiebeheerder mag alleen toegang tot werklocaties en werkplekken verlenen aan personen die een geldig coronatoegangsbewijs (een geldige QR-code) hebben. Dat mag een QR-code op papier zijn, maar ook een elektronische QR-code. Zo’n coronatoegangsbewijs krijg je als je een negatieve testuitslag, bewijs van vaccinatie tegen corona of een bewijs van herstel van een coronabesmetting hebt.
De plicht geldt in elk geval voor werkgevers die nu ook al verplicht zijn om het coronatoegangsbewijs aan bezoekers te vragen. Dat is onder meer zo in de horeca, bij culturele instellingen (bijvoorbeeld bioscopen, theaters en musea), bij binnensportlocaties (zoals sportscholen en zwemscholen) en bij zakelijke evenementen (zoals beurzen en congressen).
Daarnaast is het de bedoeling dat de plicht ook gaat gelden voor werkplekken waar het risico om besmet te raken hoog is. Welke werkplekken dat zijn, is nog niet bekend. De wetgever gaat dit nog bepalen.
Als de werkgever of de locatiebeheerder zorgt voor een beschermingsniveau dat vergelijkbaar is met het beschikken over een coronatoegangsbewijs, dan geldt de verplichting om de QR-code te tonen niet. Op dit moment is nog niet bekend aan welke voorwaarden een werkplek of locatie moet voldoen om te kunnen spreken van ‘een vergelijkbaar beschermingsniveau’. Deze voorwaarden maakt de wetgever nog bekend. In elk geval kunnen werkgevers niet zelf bepalen welke maatregelen nodig zijn om een vergelijkbaar beschermingsniveau te bieden.
Nee, de coronapas geldt voor iedereen die bij de werkgever werkt. Dat kunnen naast werknemers ook uitzendkrachten, zzp’ers, vrijwilligers, stagiaires en leerling-werknemers zijn.
Dat is nog niet bekend, maar dat zal in elk geval pas in 2022 zijn. Het kabinet diende op 22 november 2021 een wetsvoorstel in. Dit voorstel moet ervoor zorgen dat er een wettelijke basis komt om de coronapas te verplichten op de werkvloer. De Tweede Kamer bespreekt dit voorstel op 5 januari 2022. Als de Tweede Kamer instemt met het wetsvoorstel, dan moet het vervolgens besproken worden in de Eerste Kamer. Pas als de Eerste Kamer instemt, kan de wet in werking treden en geldt de verplichting in een aantal sectoren.
De werkgever moet dagelijks de QR-code en het identiteitsbewijs controleren van zijn personeel. Organisaties zullen dus een proces voor toegangscontrole moeten inrichten.
Omdat er sprake is van dagelijkse toegangscontrole zullen niet-gevaccineerde werknemers of werknemers die geen coronabesmetting hebben doorgemaakt, zich (voorafgaand aan) elke werkdag moeten testen. Een testuitslag die leidt tot een geldige QR-code is namelijk maar 24 uur geldig.
De werkgever moet eerst in gesprek gaan met die persoon om te achterhalen waarom hij geen geldige QR-code kan of wil tonen. Als dat duidelijk is, kunnen zij namelijk pas praten over een passende oplossing. Bijvoorbeeld thuiswerken of werken op een locatie waar de plicht om een QR-code te tonen niet geldt. Voor zowel de werkgever als de werknemer geldt dat zij zich redelijk moeten opstellen. Als thuiswerken of op een andere plek werken niet mogelijk is, dan kan de werkgever de werknemer verplichten om tijdelijk ander werk te doen. Als ook dat niet mogelijk is en de werknemer kan helemaal niet werken, dan moet de werkgever in principe toch het loon doorbetalen. Maar, dit geldt niet als het niet werken in redelijkheid voor rekening van de werknemer moet komen. De werkgever mag de loonbetaling bijvoorbeeld stopzetten als hij een andere passende werkplek of andere passende werkzaamheden voor de werknemer heeft, maar de werknemer weigert om op die plek te werken of die taken uit te voeren.
Dit artikel is geschreven door Nelleke de Langen-Loeffen, jurist arbeidsrecht van het HRM kennissysteem RAP bij IJK. Wil je hier meer over weten, kijk dan op de website van RAP. Heb je een vraag voor Nelleke of haar collega’s? Neem dan per e-mail contact op met de Helpdesk HRM.
