Wie herkent het niet? Iedereen stelt wel eens iets uit dat we eigenlijk moeten doen. Van kleine klusjes in huis of een telefoontje plegen, tot aan belangrijke projecten of lastige gesprekken. We moeten niet denken dat ons uitstelgedrag ons goed zal doen of blijer maakt, want het tegendeel is waar. We weten eigenlijk best dat het uitstel waarschijnlijk niet goed is en zal leiden tot moeilijkheden of juist extra stress. Toch lijden veel mensen aan uitstelgedrag! Misschien kunnen deze tips helpen om dit uitstelgedrag aan te pakken.
Onze neiging tot uitstel is biologisch bepaald, zo zegt Timothy Pychyl, hoogleraar psychologie en directeur van de Procrastination Research Group van Carleton University. ‘Uitstelgedrag is het resultaat van het gevecht tussen twee helften van ons brein, het limbisch systeem en de prefrontale cortex, als het geconfronteerd wordt met een vervelende taak. ‘Wint’ het limbisch systeem, en dat is vrij vaak, dan wordt er lekker uitgesteld.’
‘Dat limbisch systeem’, zo verklaart Pychyl, ‘is ‘ouder’, dominanter en werkt op de automaat. Het vertelt ons bijvoorbeeld om onze hand weg te trekken als we het in de vlam van een kaars houden. De prefrontale cortex is het ‘nieuwere’ gedeelte dat ons in staat stelt om informatie te integreren en beslissingen te nemen. Het werkt niet automatisch en je moet het zelf actief in werking stellen. Doe je dit niet dan neemt het limbisch systeem het over en gaan we uitstellen.’
Makkelijker gezegd dan gedaan, maar misschien helpen deze tips:
Streng zijn voor onszelf
Allereerst moeten we ons vermannen om die taak nu direct te doen, anders wint dus ons limbisch systeem. We moeten actief onze prefrontale cortex in werking stellen! Op de moeilijke momenten kunnen we eens aan onze ’toekomstige zelf’ denken, diegene die morgen overladen zal worden met het uitgestelde werk. Hoog tijd om streng te zijn voor onszelf.
Moeilijke taken eerst
Om uitstelgedrag te voorkomen of beperken, is het raadzaam om te beginnen met de taak waar we het meest tegenop zien. We beschikken namelijk maar over een beperkte hoeveelheid wilskracht. Als we met volle energie aan de moeilijkste taak beginnen, heeft dat de grootste kans van slagen.
Maak taken kleiner
Een andere tip is om grote en daarom ontmoedigende taken te verkleinen en de doelstelling per deel vast te leggen. Vandaag de helft afwerken en morgen de andere helft. Is een taak moeilijk te splitsen? Werk er dan vandaag toch vijf minuten aan, vaak verloopt de opdracht zelfs vlotter dan verwacht.
Concrete to do-lijst
Regelmatig stellen we een to do-lijstje op met wel tien of meer taken. Het probleem is dat ons lijstje vaak niet echt concreet is. De truc is een zo concreet mogelijke to do-lijst, met exactere doelen en strakkere deadlines.
Zorg voor minder afleiding
We zijn door ons drukke leven nogal snel afgeleid en daardoor verliezen we heel wat tijd, denk aan telefoon, Facebook of Twitter. Vaak duurt het na een onderbreking even voor we weer geconcentreerd in het ritme zitten. Ook zou een rommelig bureau een slechte combi zijn met uitstelgedrag, het zou volgens onderzoekers van het Princeton Neuroscience Institute onze focus sterk verminderen.
Mocht een onverbeterlijke uitsteller niet uit de voeten kunnen met deze tips, dan kan hij zich altijd nog aansluiten bij Joseph Ferrari, hoogleraar psychologie aan DePaul University. Hij zegt heel toepasselijk ‘Als je toch behoefte hebt aan uitstelgedrag, ruim dan eerst maar eens je bureau op!’
