Bij de meeste bedrijven checkt de HR-adviseur de VAR-verklaring van een nieuwe zzp'er. Maar als de zzp'er eenmaal aan de slag is, verdwijnt hij volledig uit zijn beeld. Niet zonder risico. "HR laat steken vallen. HR controleert de zzp’er vaak alleen aan de poort en kijkt daarna niet meer naar hem om.” Dit zegt arbeidsrechtadvocaat Stëffan de Jong van Sterc Arbeidsrecht advocaten en docent van Risicoloos contracteren van een zzp’er. “HR moet meer de vinger aan de pols houden.”
“Als opdrachtgever moet je voorkomen dat het stiekem toch geen arbeidsrelatie wordt. Als je dat niet goed regelt, heb je problemen en loop je een groot risico dat de fiscus aanklopt en zegt: ‘Mag ik even vangen?’ En dan gaat het niet alleen om het gevaar dat je als opdrachtgever achteraf alsnog loonbelasting en premies kan afdragen. Wat als de zzp’er ziek wordt en beweert dat er na al die jaren wel degelijk sprake is van een arbeidsrelatie? Als dat zo is, moet de opdrachtgever twee jaar loon doorbetalen.”
“Waar het om gaat, is dat je bij een arbeidsrelatie onder gezag staat en loon krijgt voor je werk. Maar wat als de opdrachtgever tegen de zzp’er zegt: ‘Je moet hier elke dag tussen 9.00 uur en 17.30 uur zijn, je luncht tussen 12.00 en 13.00 uur in de kantine en je moet met het plannen van vakanties rekening houden met collega’s.’ Dan is er toch een gezagsverhouding? Wat is dan het verschil met een collega in loondienst?”
“De VAR is bedacht om het inhuren van flexibele krachten makkelijker te maken. Inmiddels worden er jaarlijks zo’n half miljoen VAR-verklaringen afgegeven en een groot deel wordt automatisch verlengd. Met de juiste VAR laat een zzp’er zien dat de opdrachtgever geen loonbelasting hoeft in te houden. Maar in de praktijk werkt het niet goed. De VAR is een momentopname. Het kan zijn dat de zzp’er bijvoorbeeld geen andere opdrachtgevers meer heeft en dat er sprake is van schijnzelfstandigheid of verkapt dienstverband.”
“Vaak worden zzp’ers aan de poort wel gecontroleerd; de VAR-verklaring wordt gecheckt, enzovoort. Maar daarna laat HR de zzp’er links liggen en wordt hij aan de manager toevertrouwd. Dat kan fout gaan. HR moet opletten dat de zzp’er in de praktijk geen werknemer wordt. Zo kan hij andere taken krijgen dan op de VAR-verklaring staat. Een opdrachtgever kan zich echter niet beroepen op een onjuiste VAR-verklaring.”
“Ik zie het vaak misgaan. Eerlijk is eerlijk: een advocaat krijgt natuurlijk wel vaak alleen de probleemgevallen voorgeschoteld. Maar de tijd dat personeelszaken zich alleen bezighoudt met de werknemer is allang voorbij. Er is een groep arbeidskrachten bijgekomen. HR moet de zzp-spelregels kennen en controleren of dat wat in de opdrachtovereenkomst staat, klopt met wat er op de werkvloer gebeurt.”
“Dat is de bedoeling. De Raad van State heeft een kritisch advies uitgebracht over het wetsvoorstel Beschikking geen loonheffingen (BGL). Ook vakbonden en werkgeversorganisaties hebben kritiek. Deze BGL lijkt voorlopig van de baan. Staatssecretaris Wiebes gaat een alternatief onderzoeken. Maar wat het ook wordt: een zeker spanningsveld blijf je houden. Aan HR daarom de taak om te zorgen dat het inhuren van zzp’ers zonder risico’s gebeurt.”
Bron: PW De Gids
