Werkenden in Nederland volgen te weinig opleidingen en als ze het doen zijn die opleidingen onvoldoende gericht op de arbeidsmarkt of op vaardigheden buiten het eigen vakgebied. Hogeropgeleiden en ZZP’ers volgen relatief meer opleidingen en de kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt juist minder. Zo blijkt uit het Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek (AGO) van Intelligence Group onder ruim 7000 mensen.
Gemiddeld heeft slechts één op de vijf werkenden de afgelopen drie jaar een certificaat behaald of opleiding gevolgd. Volgens Intelligence Group lijkt ‘een leven lang leren’ daarmee zeer ver weg. Daarnaast volgen werkenden opleidingen met name om beter te worden in het huidige werk (68 procent van degenen die een opleiding volgden) en/of omdat ze leuk zijn (36 procent). Maar bijna een derde (32 procent) deed de afgelopen drie jaar een opleiding die zorgt voor meer kansen op de arbeidsmarkt of buiten het eigen vakgebied. Vooral werklozen kozen daarvoor. Het vergroten van employability van werknemers behoort zowel bij werkgevers als werknemers nog lang niet tot de prioriteiten, net als het opleiden in algemene zin.
Hogeropgeleiden (27 procent deed een opleiding) en ZZP’ers (22 procent) waren de afgelopen drie jaar relatief positieve uitzonderingen bij het volgen van opleidingen. De kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt bleken echter juist minder opleidingen te hebben gedaan. Respectievelijk 86 procent van de werklozen, 88 procent van de laagopgeleiden en 86 procent van de 50-plussers volgde geen opleiding.
Maaike Kooter, projectleider Employability van Intelligence Group, vindt de uitkomst van het onderzoek opmerkelijk. “De mismatch op de arbeidsmarkt ontstaat vanwege het ontbreken van de juiste skills en opleidingen. Scholing is in deze snel veranderende arbeidsmarkt cruciaal om je arbeidsmarktkansen op peil te houden. Nu blijkt dat de overgrote meerderheid daar de afgelopen drie jaar niets aan heeft gedaan, is dat zorgwekkend voor de employability van de Nederlandse beroepsbevolking, maar ook voor werkgevers die moord en brand schreeuwen om vakmensen die ze niet kunnen vinden.”
Arbeidsmarktkansen hangen ten eerste af van iemands activiteit, oftewel of hij werkt of werkloos is. Vervolgens worden ze bepaald door de vraag naar zijn talenten en vaardigheden en daarna pas door de leeftijd. De leeftijd is dus niet het sterkste bepalend. Het is daarom volgens Intelligence Group zorgwekkend dat juist 50-plussers minder opleidingen volgen en dat deze groep het minst kiest voor opleidingen die hun arbeidsmarktkans vergroten (29 procent van de degenen die een opleiding volgden). Daarmee werken de 50-plussers het minst aan hun eigen employability.
Kooter stelt dat deze zorgwekkende ontwikkeling misschien om niet-gangbare maatregelen vraagt. “Overheid, vakbonden en werkgevers zouden middels regelingen en afspraken 50-plussers weer terug de schoolbank in moeten krijgen. Met fiscale voordelen of het labelen van ‘transitievergoeding’ voor opleidingen zou het aantrekkelijk moeten worden om opleidingen te volgen in gebieden waar veel vraag naar is, zoals vakmensen, techniek, ICT en gastvrijheid.”
Bron: Intelligence Group
