Tijden veranderen. Organisaties moeten hierop inspelen en in staat zijn om mee te veranderen en zich aan te passen aan hun omgeving. Dit vraagt om flexibiliteit. Bovendien verandert ook de visie van mensen op arbeid aanzienlijk en daarmee de arbeidsrelatie eromheen.
Mensen willen aan de ene kant zekerheid, maar aan de andere kant ook voldoende mogelijkheden tot ontplooiing en ontwikkeling. De tijd van ‘veertig jaar bij dezelfde werkgever hetzelfde werk van negen tot vijf’, is niet langer de norm. De flexibilisering van de arbeidsmarkt is in feite een moderne manier van kijken naar werk. Het is een goed antwoord, maar net als bij regulier werkgeverschap is het wel essentieel om het goed vorm te geven.
Werkgevers in Nederland zien steeds meer de voordelen van tijdelijke arbeid voor het inspelen op behoeftes op korte termijn zoals flexibiliteit, strategische personeelsplanning en mobiliteit. Flexibele arbeid hoort bij deze tijd. We creëren er arbeid mee en het stelt meer mensen in staat om toe te treden tot de arbeidsmarkt. Want in een periode van toenemende werkloosheid en onzekerheid, verlaagt het de drempel voor werkgevers om mensen in te huren. Het is echter wel in ieders belang dat flexibiliteit voor organisaties hand in hand gaat met zekerheid voor medewerkers.
De overheid heeft diezelfde combinatie van flexibiliteit en zekerheid voor ogen met de Wet Werk en Zekerheid. De punten die eerder zijn afgesproken in het sociaal akkoord en het begrotingsakkoord (2013) zijn samengevat in deze wet. Met de Wet Werk en Zekerheid worden de regels voor ontslag, WW en flexibele arbeid hervormd. Het voornaamste doel is om de kracht van de arbeidsmarkt te bevorderen, door een betere balans te bereiken tussen vast en tijdelijk werk en zo voldoende flexibiliteit in de economie te behouden. Maar de Wet Werk en Zekerheid is pas een eerste stap in de verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt.
We zien dat organisaties hun werk anders gaan organiseren, ook in de publieke sector. Dit houdt bijvoorbeeld in dat organisaties niet alle specialismen in huis hoeven te hebben, maar steeds meer gebruik maken van een flexibele schil rondom een kern van vaste medewerkers. Hierbij valt te denken aan eigen interimpools, zzp’ers, uitzendkrachten of organisaties die de benodigde specialisme(n) in huis hebben. De inrichting van de huidige arbeidsmarkt biedt onvoldoende gelegenheid om alle problemen de baas te zijn en de economische crisis maakt de noodzaak om structureel in te grijpen alleen maar groter. Verschillende regelingen en procedures uit het verleden zorgen ervoor dat onze arbeidsmarkt momenteel op slot blijft. Flexibilisering van de arbeidsmarkt kan er zeker aan bijdragen dat de Nederlandse economie weer aantrekt. Zagen we tijdelijk werk voorheen nogal eens als werk voor studenten of zzp’ers die aan de slag willen blijven, die visie is nu aan het veranderen: tijdelijke arbeid wordt de norm!
Verwacht wordt dat de voortgaande flexibilisering zal leiden tot een ander type werknemer: de ondernemer van zijn of haar eigen kansen. Daardoor zullen de relaties tussen werkgever en werknemer fundamenteel veranderen, met een grote diversiteit aan arbeidsrelaties tot gevolg. Dit betekent dat flexbedrijven moeten gaan optreden als ontzorgende dienstverleners van zowel inlener als medewerker. Flexkrachten (het ‘nieuwe type werknemers’) kunnen dan vanuit een langdurige relatie met een uitlener vele inleners bedienen op een inhoudelijk vakgebied. In die situatie zullen flexwerkers ook kritischer worden ten aanzien van de flexorganisatie waar vanuit zij diensten verlenen.
De flexibilisering van de arbeidsmarkt is een bijzonder actuele ontwikkeling, die de komende decennia onverminderd zal doorzetten. Een ontwikkeling die – mits goed uitgevoerd – een mooie win-winsituatie oplevert: flexibiliteit en zekerheid voor zowel de organisaties als de mensen.
