Als metafoor in ons werk gebruik ik regelmatig een olifant aan een klein paaltje. Deze olifant is indrukwekkend, sterk, fijngevoelig en beschikt over een uitstekend geheugen. Toch blijft hij vast staan aan het paaltje en loopt hij niet weg.
Tijdens veel van mijn presentaties en trainingen laat ik deze olifant de revue passeren, met daarbij de vraag: “Hoe komt het dat deze olifant vast blijft staan aan dit paaltje, terwijl hij sterk genoeg is om het paaltje met één ruk uit de grond te trekken?” De antwoorden die volgen gaan allemaal over vasthouden aan zekerheid en de angst voor het onbekende. De olifant weet wat hij heeft: hij krijgt zijn ‘natje en droogje’ en moet in ruil daarvoor kunstjes doen. De olifant is het gewend. Dat beeld kennen allemaal, toch?
In het circus is het dankzij wetgeving gelukt om ‘de olifanten van het paaltje te krijgen’. Maar hoe zit dat in uw organisatie? In de organisaties waar ik kom, zie ik ze namelijk nog regelmatig. Natuurlijk bedoel ik dat met veel respect, maar de overeenkomsten in gedragingen tussen mijn olifanten en mensen is treffend.
Wanneer de omgeving verandert of zelfs dreigt te veranderen, zien we veel mensen ‘hun paaltjes’ zoeken en vasthouden. Uitspraken als “Ik weet nu wat ik heb en niet wat ik ga krijgen”, “Dat kan ik toch helemaal niet, want daar heb ik niet voor geleerd?” en “Ik ga mijn ABP toch niet loslaten?” zijn daarbij aan de orde van de dag. Paaltjes die gaan om materiële zaken als geld en auto’s, maar ook immateriële zaken als overtuigingen en druk van buitenaf.
Het zijn de belemmerende overtuigingen die veel mensen weerhouden om in veranderingen mee te gaan. Dit vraagt aandacht en het is mijn ervaring dat er een wereld te winnen is op dit vlak. Wanneer je je verdiept in de echte redenen waarom veranderen zo lastig is, kom je sneller tot het gewenste resultaat. En vragen stellen hoort daarbij.
Gaan voor je gelijk gaat uit van een win-lose gedachte. Immers, als je geen gelijk krijgt dan verlies je en dat wil niemand. Maar als je je gelijk hebt gehaald, ben je dan ook gelukkig? Dat is een toets-vraag die ik regelmatig stel. Geluk of gelijk: 1 of 2 klinkers en een wereld van verschil. Want je gelijk halen betekent vaak het geluk uit handen geven.
Loesje zei ooit: “Ongeluk zit in een klein hoekje. Dus geluk zit in de rest van de wereld.” Kans genoeg om geluk te vinden dus. Vooral als je uitgaat van de oplossingen die je kunt vinden en niet van de problemen die je kunt benoemen. Ik heb geleerd om steeds weer opnieuw voor mijn geluk te kiezen en geen energie in strijd te stoppen. Geluk is immers vaak een keuze.
