In 1968 onderzocht wetenschapper Robert Rosenthal samen met schoolleider Lenore Jacobson de invloed van verwachtingen op de ontwikkeling van leerlingen. In hun onderzoek vertelden ze leerkrachten welke leerlingen bovengemiddeld intelligent waren. Aan het eind van het jaar bleek dat de leerlingen met hoge verwachtingen de grootste groei hadden doorgemaakt. Rosenthal en Jacobson hadden echter niet de waarheid verteld. De lijst met sterke leerlingen was namelijk willekeurig gekozen en niet gebaseerd op een intelligentie test. Uit het onderzoek blijkt dat het hebben van hoge verwachtingen bijdraagt aan beter leren en snellere ontwikkeling.
De snelle ontwikkeling is volgens Rosenthal te danken aan 4 factoren:
Met leerlingen van wie veel verwacht wordt, is er vaak een warm contact. Er is sprake van een goede relatie, waarin zowel leerling als leraar zich prettig voelt. Bovendien is er veiligheid. Door dit warme contact wordt er meer uitdagende leerstof geboden aan de leerling om deze uit te dagen en te helpen in zijn/haar ontwikkeling. Leerlingen van wie veel wordt verwacht, krijgen vaker de kans om te participeren in de klas. Ze zijn vaker aan het woord en wanneer er een fout antwoord gegeven wordt, wordt er de tijd genomen hen naar het goede antwoord te begeleiden. Ook krijgen ze meer complimenten. Bij een fout antwoord krijgen deze leerlingen meer kwalitatieve feedback om het in de toekomst beter te doen. Ook krijgen ze meer aanwijzingen om tot een juist antwoord te komen.
De andere kant van het Rosenthal effect is het Golum effect. Wanneer anderen weinig van je verwachten, je minder gelegenheid krijgt om kennis te vergaren en je steeds alleen maar hoort wat je niet goed doet, ga je twijfelen aan jezelf. Op lange termijn zorgt dit ervoor dat je slechter gaat presteren. Het wordt daarna als het ware een self fulfilling prophecy.
Het is goed om je bewust te zijn van de verwachtingen die je hebt van medewerkers en het effect van deze verwachtingen. Als manager kan je actief werken aan de 4 factoren die van invloed zijn op het zogenoemde Rosenthal effect. Dit doe je als volgt:
In de praktijk zie je dit vaak gebeuren door middel van high potential programma’s. Als manager is het goed je bewust te zijn van de houding die je aanneemt ten opzichte van je medewerkers en de invloed die dit op hen heeft. Verlies de ‘niet-high potential groep’ niet uit het oog. Werk bewust aan het verbeteren en onderhouden een goede relatie met alle medewerkers.
Bron: wij-leren.nl
