Het is weer bijna het einde van het jaar. Tijd om nieuwe doelen te formuleren voor het eerstvolgende kalenderjaar of een langdurige periode. Best bijzonder eigenlijk dat de jaargrens vaak zo bepalend is bij het vaststellen van doelen, zowel persoonlijk als professioneel. Immers, de discussies als stoppen met roken, afvallen, fitter worden en nieuwe relaties aangaan, gaan vaak gepaard met de magische datum 1 januari. Ook stellen organisaties doelen voor een kalenderjaar vast, al is het maar om voor de aandeelhouders duidelijk te maken wat de verwachte opbrengst van de aandelen wordt.
En eerlijk gezegd doe ik dat zelf ook. Voor het jaar 2018 staat mijn doel al vast. Een obstacle run lopen van 21 kilometer in september. In ieder geval lekker smart, maar ik realiseer me dat die 21 kilometer geen doel op zich is. Mijn bedoeling is om fitter te worden en ik gebruik daarbij een meetbaar en acceptabel doel om dat hogere doel – fitter worden – te bereiken. En dan te bedenken dat ik dit voorjaar nog geen 4 kilometer kon hardlopen. Het doel geeft me richting voor de inspanningen die ik doe en geeft me structuur in de weg er naartoe. En laten we niet vergeten dat de weg er naartoe met het vele trainen, met veel plezier, maar ook met ‘bloed, zweet en tranen’ gepaard gaat.
Mensen lijken doelen nodig te hebben. Een doel is een gewenste situatie, iets dat je wilt bereiken en dat kan van persoon tot persoon heel verschillend zijn. Ongeacht de invulling ervan zijn organisatiedoelen in het algemeen als volgt te omschrijven: een organisatiedoel is een direct of indirect uit de missie afgeleide gewenste en duidelijk omschreven situatie, die op een vooraf aangegeven tijdstip bereikt moet zijn. Een goede doelstelling is belangrijk en zinvol. Er gaat een ambitie achter schuil, hetgeen ook blijkt uit het interview met Wouter Hart, te lezen op de voorgaande pagina’s.
Goede gemeenschappelijke doelstellingen:
Er zijn verschillende criteria waar doelstellingen aan moeten voldoen. De een beschrijft het als SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden), de ander als MAGIE (meetbaar, acceptabel, gecommuniceerd, inspirerend en engagerend). Mark Lammers, voormalig bondscoach van het Nederlands Dames hockeyteam, hanteert zelfs hilarische doelen, omdat hij van mening is dat de lat net wat hoger mag liggen dan wat realistisch gezien haalbaar is.
Doelen zijn zinvol, dat mag nu wel duidelijk zijn. Zonder doelen in een veld wordt het voetbal- of hockeyspelletje een gebed zonder einde en niet erg inspirerend. 1,5 uur lang een bal rondspelen zonder de intentie om een bal in het doel te krijgen, is voor niemand interessant. Leerzaam wellicht om een bal in het spel en team te houden, maar weinig uitdagend voor de spelers, laat staan voor de toeschouwers langs de lijn.
Doelen kunnen inspirerend zijn, maar is het niet belangrijker om te kijken naar de bedoeling? Waar doen we het voor, waarvoor zijn we als organisatie op aarde, zeker wanneer je als organisatie geen winstoogmerk hebt. Dan wordt de bedoeling nog veel belangrijker. Betekent dat dan ook dat je zonder concrete doelen kunt als de bedoeling maar duidelijk is? Om deze vraag concreter te maken is het goed om te kijken naar de bedoeling van Driessen HRM. En daarbij is het van belang om mee te nemen dat Driessen HRM een familiebedrijf is, wat de organisatie anders maakt. Familiebedrijven hebben duidelijk een lange termijn oriëntatie, waarbij duurzame (externe) relaties gekoesterd worden om de visie van de organisatie over verschillende generaties van dezelfde familie te verzekeren. De bedoeling van onze familie van bedrijven is om ernaar te streven ‘zoveel mogelijk werkgeluk mogelijk te maken voor zoveel mogelijk mensen’, ook wel de Why van onze organisatie.
Vanuit deze visie zijn onze concrete jaardoelen vaak anders dan bij beursgenoteerde organisaties. Tevredenheid van klanten, flexibele medewerkers en eigen medewerkers staan bij Driessen voorop. Immers, wij zijn ervan overtuigd dat tevreden medewerkers leiden tot tevreden klanten. En dan komen de financiële doelstellingen, zoals omzet en marge vanzelf. In tegenstelling tot beursgenoteerde organisaties, waar de financiële doelstellingen leidend zijn, omdat shareholder value belangrijker is dan stakeholder value.
Filosoof Bas Haring zegt: ‘Het lijkt alsof doelen er zijn om ze te halen, maar sommige doelen zijn er vooral om lekker onderweg te zijn.’ Misschien zit daar wel de essentie van het doel versus de bedoeling. Zoveel mogelijk werkgeluk mogelijk maken voor zoveel mogelijk mensen is niet erg smart, maar wij werken er met zijn allen hard aan om deze ‘bedoeling’ werkelijkheid te laten worden en daar voelen wij ons lekker bij.
