Op 18 september 2018 opende Koning Willem-Alexander het nieuwe werkjaar van het parlement met het uitspreken van de Troonrede. Daaruit blijkt dat de economische voorwaarden aanwezig zijn om Nederland nog sterker te maken. In dit artikel worden de voorgenomen maatregelen en de gevolgen voor HRM en de sectoren overheid, onderwijs, zorg & welzijn en cultuur uitgelicht.
Rijk, provincie, gemeenten en waterschappen moeten op bestuurlijk niveau meer gaan samenwerken om een aantal doelen te bereiken. Het gaat hier met name om energietransitie, veiligheid op straat, zorg voor een vitaal en leefbaar platteland, maar ook om de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Er wordt meer geld geïnvesteerd in het gemeente- en provinciefonds om alle taken goed te kunnen blijven uitvoeren.
Gemeenten moeten mensen met grote schulden beter en eenvoudiger kunnen helpen. Ook moeten de wachttijden bij de schuldhulpverlening korter worden. De Rijksoverheid heeft 40 actiepunten opgesteld om het aantal mensen met grote schulden te verminderen. In het Actieplan brede schuldenaanpak staan alle maatregelen. Deze maatregelen gaat de Rijksoverheid samen met gemeenten, hulpverleners en incassobureaus uitvoeren.
Nieuwkomers moeten sneller Nederlands leren, integreren en een baan vinden. Gemeenten krijgen meer verantwoordelijkheid voor inburgering. Zij moeten voor iedere nieuwkomer een persoonlijk inburgeringsplan maken en de inburgeringscursus inkopen. Naast de cursus moeten nieuwkomers zo snel mogelijk aan het werk.
Er is 100 miljoen euro beschikbaar voor het terugdringen van drugscriminaliteit in de woonwijken. Het kabinet kiest voor een creatieve aanpak en intensieve samenwerking tussen gemeenten, politie, openbaar ministerie en Belastingdienst.
Vmbo-scholen krijgen 70 miljoen euro extra in 2019, bijvoorbeeld voor de aanschaf van moderne apparatuur voor techniekonderwijs. Door snelle technologische ontwikkelingen in het bedrijfsleven moeten scholen investeren om bij te blijven. Naar verwachting zullen hierdoor meer leerlingen kiezen voor een technisch beroep.
Kinderen die een risico lopen op een achterstand moeten goede kansen krijgen. Dit begint al bij jonge kinderen met een taalachterstand. Deze peuters krijgen wekelijks 6 uur langer voorschoolse educatie om spelenderwijs de taal te leren. Daarvoor stelt het kabinet 130 miljoen euro beschikbaar.
De kleinescholentoeslag wordt verhoogd met 20 miljoen euro, zodat kleine scholen goed onderwijs kunnen blijven bieden. Kinderen moeten zo veel mogelijk dichtbij huis naar school kunnen gaan. En ouders kunnen blijven kiezen voor een school die past bij hun geloofs- of levensovertuiging.
Er wordt in 2019 geld beschikbaar gesteld voor hogere salarissen in het primair onderwijs en verlaging van de werkdruk. De komende jaren moet actie worden ondernomen om het lerarentekort op te lossen. Alle partijen in het onderwijs moeten hierin samen optrekken. Een concrete actie om hieraan bij te dragen bestaat uit het halveren van het collegegeld van de eerste twee jaar van de lerarenopleiding. Om de werkdruk aan te pakken komt in 2019 in totaal 237 miljoen euro beschikbaar. Hierdoor krijgt een gemiddelde basisschool van 225 leerlingen dit schooljaar gemiddeld 35.000 euro om de werkdruk van leraren te verminderen. Dit bedrag loopt op tot 65.000 euro in het schooljaar 2021-2022.
Basisschoolleraren krijgen in 2019 gemiddeld 350 euro bruto per jaar extra. Dit komt bovenop de verhoging van gemiddeld 8,5% die in 2018 in het cao-akkoord is afgesproken.
In 2019 komt er 248 miljoen euro extra bij voor wetenschappelijk onderzoek. Zo blijven Nederlandse onderzoekers in de wereldtop en blijft de wetenschap bijdragen aan onze maatschappelijke en economische groei.
De regering neemt initiatieven om eenzaamheid onder ouderen tegen te gaan en kwetsbare groepen meer zekerheid te bieden. Er wordt gesteld dat de helft van de 75-plussers zegt zich eenzaam te voelen. Er is extra aandacht voor kwetsbare groepen, zoals mensen met problematische schulden, personen met verward gedrag en een groeiend aantal zwerfjongeren, die aan de rand van de samenleving staan. Het Rijk wil samen met provincies, gemeenten en lokale instanties samenwerken om mensen uit hun isolement te halen en een nieuwe kans te geven.
In het vorige begrotingsjaar is extra geld vrijgemaakt voor zorg aan ouderen in de vorm van voldoende tijd, aandacht en goede zorg, zowel in de thuissituaties als in een verpleeghuis. Deze trend wordt doorgezet in het volgende begrotingsjaar. Het kabinet investeert hiervoor 3 miljard euro extra.
Ziekenhuizen, huisartsen, wijkverpleegkundigen en de GGZ hebben nieuwe akkoorden gesloten voor de periode 2019 tot en met 2022 over de kwaliteit van de zorg en een beheerste kostengroei als het gaat om collectieve uitgaven. Dit is nodig omdat de kosten stijgen, onder andere door de groei van de groep ouderen en de ontwikkeling van nieuwe medische technieken en medicijnen.
Het kabinet wil meer personeel in de zorg. Om dit te stimuleren is het actieprogramma ‘Werken in de zorg’ opgesteld. Hiervoor wordt de komende jaren 320 miljoen euro beschikbaar gesteld via de scholingsimpuls Sectorplanplus. Dit budget kan ingezet worden door werkgevers die zich verbinden aan een van de regionale actieplannen, voor scholing van (nieuw) personeel, loopbaanbegeleiding, stageplaatsen, zij-instromers, herintreders en loopbaanoriëntatie. Doelstelling is dat de personeelstekorten in 2022 zijn opgelost.
De regering gaat investeren in historisch besef en culturele diversiteit. Dit is belangrijk omdat erfgoed en cultuur laten zien waar we vandaan komen en van grote betekenis is voor de toekomst van het land. Voor het behoud van erfgoed, zoals de restauratie van kerken en andere monumentale gebouwen, trekt het kabinet in 2019 ruim 101 miljoen euro extra uit. Hiermee wordt een vervolg gegeven aan het beleid dat in 2018 is gestart, waarbij het kabinet 325 miljoen euro extra investeert in erfgoed. Vanaf 2019 is er ruim 50 miljoen euro structureel extra beschikbaar voor kunst en cultuur. Dit geld is bijvoorbeeld bedoeld om de arbeidsmarktpositie van kunstenaars te verbeteren en om vernieuwing en talentontwikkeling mogelijk te maken.
Mensen krijgen volgend jaar meer te besteden. Dit geldt met name voor de brede middengroep van mensen met een modaal inkomen, ouderen en uitkeringsgerechtigden. De lonen stijgen en de werkgelegenheid wordt groter, waardoor meer mensen weer werk vinden, carrière kunnen maken of meer uren gaan werken. Door modernisering van het belastingstelsel gaat werken meer lonen. Er zijn nog teveel mensen met een arbeidsbeperking die geen passende baan kunnen vinden. De regering start een breed offensief om deze groep meer kans te geven op een volwaardige baan.
De regering wil daarnaast schijnzelfstandigheid tegengaan. Zzp’ers die bewust kiezen voor het ondernemerschap krijgen hiervoor alle medewerking. Het kabinet wil uiterlijk op 1 januari 2019 duidelijkheid verschaffen aan zzp’ers en werkgevers wanneer er wel of geen sprake is van een gezagsverhouding en als gevolg hiervan een arbeidsrelatie bestaat.
Het wetsvoorstel Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) heeft als doel dat het voor werkgevers minder risicovol wordt mensen een vast contract aan te bieden. Het wetsvoorstel moet in het najaar van 2018 bij de Tweede Kamer liggen.
Een aantal onderdelen uit de WAB:
Met ingang van 1 januari 2019 krijgen partners 1 week geboorteverlof als hun vrouw of vriendin net is bevallen. Dit doorbetaalde verlof is nu 2 dagen. Ook mogen ze vanaf 1 juli 2020 het eerste half jaar 5 weken onbetaald vrij nemen met recht op een UWV-uitkering van 70% van hun loon. De Wet invoering extra geboorteverlof moet nog worden goedgekeurd door de Tweede Kamer.
De regering wil samen met de sociale partners werken aan een beter pensioenstelsel, ook al is men van mening dat het pensioenstelsel van Nederland op zich goed is. Het huidige pensioenstelsel is niet meer toereikend gezien de stijgende levensverwachting, veranderingen op de arbeidsmarkt en de aanhoudend lage rente en is daardoor aan vernieuwing toe. Sterke elementen als de collectieve uitvoering en risicodeling blijven gehandhaafd in het vernieuwde pensioenstelsel.
Bron: Troonrede, Rijksoverheid
