Op 1 januari 2020 treedt de Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren (Wnra) in werking. Vanaf dat moment is het private arbeidsrecht van toepassing op (gemeente)ambtenaren en wordt hun rechtspositie voortaan geregeld in het BW, de Cao, de arbeidsovereenkomst en het personeelshandboek.
De invoering van de Wnra brengt een transitie met zich mee die in het jaar 2019 voorbereidingen vraagt van organisaties in de overheid. Niet alleen qua kennis over de nieuwe wet en cao, maar ook wat betreft de implementatie en communicatie met medewerkers.
In opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), gaf IJK op 21 maart 2018 het draaiboek Wnra uit. Het draaiboek is bedoeld voor gemeenten, maar ook voor omgevingsdiensten/regionale uitvoeringsdiensten, GGD, uitvoeringsorganisaties van met elkaar samenwerkende gemeenten. Het draaiboek ondersteunt op praktische wijze bij de voorbereiding van de implementatie van de Wnra. Met het draaiboek kunt u zelfstandig aan de slag met de voorbereiding op de Wnra. Het helpt bij de keuzes en de volgtijdelijkheid van de te nemen stappen. Het vormt hiermee de basis voor het projectplan voor uw organisatie.
Let op: in het draaiboek zijn een aantal zaken nog niet helemaal duidelijk. Denk aan de totstandkoming en de status van de cao Gemeenten en de invoeringswetgeving in verband met de Wnra. De meest actuele versie van het draaiboek vindt u terug op de themapagina Wnra in HRM-kennissysteem RAP. Hebt u geen RAP? Neem contact op met IJK.
De VNG en de vakbonden hebben de afspraken over de invoering van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) bij de gemeenten bekrachtigd. Dat betekent dat per 1 januari 2020 de CAR-UWO vervalt en de Cao Gemeenten gaat gelden. Met de tekst van de Cao Gemeenten heeft u voor ongeveer 95% duidelijkheid over de regelingen die op 1 januari 2020 op uw organisatie van toepassing zijn. U kunt verder aan de slag om het personeelshandboek vorm te gaan geven en om verder lokaal invulling te geven aan de CAO.
Een van de veranderingen is dat bij arbeidsgeschillen de afwijkende rechtsgang van ambtenaren vervalt. Net als in de marktsector wordt het dan de kantonrechter die uitspraak doet bij de meeste arbeidsgeschillen. Ook het systeem rond ontslag verandert: de overheidswerkgever kan straks pas tot ontslag overgaan na tussenkomst van het UWV of de kantonrechter en op één van de gewezen ontslaggronden. Een ontslag wordt dus voortaan vooraf getoetst en niet, zoals voorheen bij een ambtenarenontslag, achteraf (en alleen als een ambtenaar bezwaar maakte). De ontslaggronden komen grotendeels overeen in de oude en nieuwe situatie, maar niet volledig.
Met de ingang van de Wnra verandert ook de wijze waarop een medewerker onvrede kenbaar kan maken over een beslissing van de gemeente als werkgever. De vorm of en hoe in gemeenteland met geschilbeslechting na de normalisering wordt omgaan, is iinmiddels grotendeels bekend. In de CAO-gemeenten is afgesproken dat de individuele werkgever verplicht is om voor 3 onderwerpen (functiewaardering, individuele toepassing van VWNW-traject en individuele toepassing sociaal plan) een geschillencomissie in te regelen. Dit mag ook regionaal ingeregeld worden. Er komt bij de VNG een landelijke ontslagcommissie, die tijdelijke de rol van het UWV overneemt.
Bij de invoering van de Wnra sluiten gemeenten en medewerkers een tweezijdige arbeidsovereenkomst af in plaats van een eenzijdige aanstelling. Voor de zittende medewerkers wordt een bepaling opgenomen in de Wnra die ervoor zorgt dat hun ambtelijke aanstelling van rechtswege wordt omgezet in een arbeidsovereenkomst volgens het burgerlijk wetboek. Daarmee lijkt alles geregeld, maar is dit ook wel zo?
De Wnra is voor onder andere rijksoverheid, provincies, gemeenten, onderwijs, waterschappen en ZBO’s een flinke transitie die de nodige voorbereiding van de afdeling HRM vraagt. Zo is er nieuwe kennis over een nieuwe wet en een nieuwe cao nodig, om dit op de juiste manier door te voeren én te communiceren richting medewerkers. Maar ook de processen moeten waar nodig aangepast worden. De HRM-consultants van Reijn helpen u graag bij de verschillende fases.
Vanaf 1 januari 2020 vallen ambtenaren die werken bij gemeenten, waterschappen en provincies onder het burgerlijk recht. Het ambtenarenrecht is vanaf dan niet meer van toepassing. Met een abonnement op RAP weet u zeker dat u op 1 januari 2020 klaar bent voor de Wnra. Meer informatie
