Hoe ga je als werkgever om met vakantiedagen en ziekte? Ontdek hoe je ziektedagen tijdens vakanties behandelt, of werknemers vakantiedagen kunnen opnemen tijdens ziekte en welke rechten en plichten van toepassing zijn. Dit artikel geeft antwoord op vijf vragen over de invloed van ziekte op vakantiedagen.
Ja, als dat medisch verantwoord is, kan een werknemer ook tijdens ziekte vakantie opnemen. Over het algemeen geldt de regel: de werknemer die kan re-integreren, kan ook vakantie opnemen. Als hij dat doet, dan mag de werkgever de volledige vakantie van het vakantiedagensaldo afboeken. Als een werknemer met een fulltime dienstverband bijvoorbeeld twee weken op vakantie gaat, dan mag de werkgever twee weken vakantie afboeken. Hij hoeft dus geen rekening te houden met de mate van arbeidsongeschiktheid van de werknemer.
Tijdens zijn vakantie heeft de zieke werknemer wel recht op zijn volledige salaris en eventuele salaristoelagen (100% dus, zonder ziektekorting).
Nee, wettelijke vakantiedagen vervallen niet als de werknemer redelijkerwijs niet in staat is geweest de vakantiedagen op te nemen. Dat kan bijvoorbeeld aan de orde zijn als de werknemer te ziek was om op vakantie te gaan. Meestal is dit aan de orde als de werknemer volledig arbeidsongeschikt is en er geen re-integratiemogelijkheden zijn.
Als de werknemer zijn wettelijke vakantiedagen niet kon opnemen binnen de daarvoor geldende vervaltermijn, dan gaat voor die dagen een ruimere termijn gelden. Ze verjaren dan namelijk pas vijf jaar na het kalenderjaar waarin de werknemer de dagen opgebouwd heeft.
Als een werknemer tijdens zijn vakantie ziek wordt, dan moet hij zich ziekmelden conform de procedure die daarvoor binnen de organisatie geldt. De dagen waarop de werknemer tijdens zijn vakantie ziek is, zijn dan niet langer vakantiedagen, maar ziektedagen. Dit is anders als de werknemer ermee instemt om de dagen waarop hij ziek was toch van zijn vakantieverlofsaldo af te boeken. Deze afspraak kan alleen voor de bovenwettelijke vakantiedagen gemaakt worden en moet op papier staan. Bijvoorbeeld in de arbeidsovereenkomst.
Over deze situatie deed de Hoge Raad eind 2023 een interessante uitspraak.
De werknemer heeft vakantie aangevraagd en is daarna ziek geworden. Tot het moment van de vakantie wordt niet gestart met de re-integratie. De werknemer wil toch op vakantie gaan en de werkgever gaat hiermee akkoord. De werkgever schrijft de vakantiedagen af maar daar is de werknemer het niet mee eens. De werknemer verzoekt om deze uit te betalen in de eindafrekening. Hij heeft nooit ingestemd met het afboeken van vakantiedagen tijdens ziekte. De zaak komt uiteindelijk bij De Hoge Raad terecht. De Hoge Raad oordeelt dat voor het verrekenen van ziektedagen met vakantiedagen het niet voldoende is dat de werknemer aangeeft nog steeds met vakantie te willen gaan. Er zal steeds uitdrukkelijke en gerichte toestemming nodig zijn van de werknemer. Nu dit hier niet is gebeurd, mag de werkgever de vakantiedagen dus niet afboeken. Ook niet nu de werknemer de vakantie wel heeft genoten.
In de situatie dat een werknemer vakantie aanvraagt en daarna ziek wordt is het belangrijk dat hij expliciet toestemming geeft voor het afschrijven van de vakantiedagen. Als een zieke werknemer vakantie geniet, dan geeft hij daarmee niet automatisch toestemming om ook vakantiedagen af te boeken. Je doet er dus goed aan om deze werknemer voordat hij met vakantie gaat nog een keer akkoord te laten gaan met het afschrijven van de vakantiedagen.
De werknemer moet zich ziekmelden conform de procedure die daarvoor binnen de organisatie geldt. Hij moet daarbij in elk geval zijn verblijf-/verpleegadres in het buitenland doorgeven.
Verder gelden de volgende regels. Bij ziekmelding vanuit een EU-land of een land waarmee Nederland een verdrag over sociale zekerheid heeft gesloten, is de gang van zaken als volgt:
Als de werknemer zich ziek meldt vanuit een land dat niet tot de EU behoort of vanuit een land waarmee Nederland geen sociaal zekerheidsverdrag heeft gesloten, kan niet de hulp worden ingeroepen van “het buitenlandse UWV”. De werkgever en de arbodienst moeten dan zelf controleren of de werknemer daadwerkelijk arbeidsongeschikt is. De werkgever kan dit doen door de werknemer te verplichten om een verklaring van de behandelend arts uit het buitenland te overleggen. Aan deze verklaring mag de werkgever eisen stellen. Bijvoorbeeld dat de verklaring:
De werkgever kan de werknemer ook vragen om terug te keren naar Nederland voor een medische controle. Dit moet gelet op de omstandigheden van het geval een redelijk verzoek zijn en de werknemer moet in staat zijn om te reizen.
In dit artikel heeft mr. Nelleke de Langen-Loeffen, jurist arbeidsrecht van het HRM kennissysteem RAP bij IJK antwoord gegeven op enkele vragen rondom vakantiedagen en ziekte. Wil je meer weten, kijk dan op de website van RAP. Heb je een vraag voor Nelleke of haar collega’s? Neem dan per e-mail contact op met de Helpdesk HRM.
