Toen vorig jaar de coronacrisis uitbrak, was de blik op de Nederlandse arbeidsmarkt somber. De Nederlandse Bank voorspelde dat in 2021 de werkloosheid zou stijgen naar 7,3 procent, dat neerkomt op 700.000 werknemers. Dit scenario is tot op heden niet uitgekomen. Het CBS meldt dat momenteel 3,3 procent van de beroepsbevolking werkloos is. Dat is ‘slechts’ een stijging van 0,4 procent ten opzichte van maart 2020.
In plaats van dat we te maken hebben met een ruimere arbeidsmarkt, is er nog steeds krapte. Dit komt mede doordat de arbeidsmarktactiviteit onder de Nederlandse beroepsbevolking extreem laag is. Momenteel is 11,1 procent van de beroepsbevolking actief op zoek naar een baan. Normaliter schommelt de activiteit tussen de 11 en 13 procent, waarbij 13 procent een relatief hoog aanbod op de arbeidsmarkt aanduidt en 11 procent juist relatief laag is. Het verschil van 2 procentpunten betekent in de praktijk dat 200.000 minder mensen op zoek zijn, dat scheelt ongeveer 1 miljoen sollicitaties per maand. Dit is voor de meeste recruiters meteen merkbaar in zijn of haar mailbox. Tegelijkertijd is de vraag naar personeel juist hoog. Er zijn nog nooit zo veel actuele online vacatures geweest (ongeveer 350.000).
De schaarste is niet alleen voelbaar in de traditioneel krappe sectoren zoals de IT, zorg, onderwijs en techniek. Ook de hoeken waar de klappen zijn gevallen in het begin van de coronacrisis hebben te maken met personeelstekorten. Zo meldde het AD dat een kwart van de 445.000 horecamedewerkers tijdens de coronacrisis is uitgestroomd, een groot deel daarvan is niet teruggekomen. Ook zwembaden en de evenementen sector hebben last van een personeelstekort. Na een maandenlange lockdown gingen bepaalde sectoren ‘opeens’ weer open. Het personeel was daarentegen niet opeens terug.
Om ervoor te zorgen dat personeelstekorten worden opgevangen, richten sommige werkgevers zich al op doelgroepen die voorheen onderbelicht waren tijdens de werving. Zo hoopt het Ministerie van Defensie het personeelstekort op te vangen door meer vrouwen te werven voor technische functies. Jonge vrouwen vanaf 17 jaar kregen vanaf vorig jaar hun dienstplichtbrief in de bus. Militaire opleidingen hopen dat deze brief ervoor zorgt dat ze enthousiast worden voor een functie bij Defensie.
Werkgevers gaven het afgelopen jaar minder prioriteit aan het thema werving en selectie dan het jaar ervoor, zo blijkt uit onderzoek. Dat is een bijzondere ontwikkeling aangezien in datzelfde onderzoek naar voren kwam dat meer dan de helft van het bedrijfsleven (54 procent) werven als een complexe activiteit ziet. In het afgelopen jaar is de krapte dus gebleven, maar recruitment heeft aan prioriteit verloren. Wat ook nog een rol speelt is dat recruiters steeds ‘meer van hetzelfde’ doen wat de kwaliteit van de hires niet altijd ten goede komt.
Uit het onderzoek De Stand van Werven 2021 blijkt dat LinkedIn en social media de belangrijkste middelen zijn bij het behalen van wervingsdoelstellingen. Maar liefst 81 procent geeft aan LinkedIn te gebruiken, social media volgt met 68 procent. Als echter wordt gekeken naar effectieve wervingskanalen om outperformers aan te nemen, dan komen andere wervingskanalen als winnaar uit de bus. Onder andere referral recruitment, gamification en Talent Pools score hoog op het percentage aangenomen outperformers. In deze krappe arbeidsmarkt is het zeker niet onmogelijk om goed personeel te vinden. Het vergt echter wel een andere wervingsstrategie en een goed opgeleide recruiter om deze uitdaging aan te gaan.
Op basis van het extreem hoge aantal online vacatures en de lage arbeidsmarktactiviteit is de kans groot dat de krapte de rest van het jaar aanhoudt. Wellicht zal na de zomer, wanneer de meeste mensen gevaccineerd zijn, wat meer beweging komen op de markt. Echter kan de onzekerheid over de delta variant en de kans op een nieuwe lockdown in het najaar er zomaar voor zorgen dat een grote groep mensen nog niet durft te bewegen.
Op deze oververhitte arbeidsmarkt is de kans op een loonspiraal ook aanwezig. Zo lang er sprake is van een werknemersmarkt, waarbij werkzoekenden uit meerdere werkgevers kunnen kiezen, is de kans dat werkgevers tegen elkaar worden uitgespeeld aanwezig. Deze hevige concurrentie kan de lonen flink omhoog drijven. Al met al zullen we dit jaar waarschijnlijk niet te maken krijgen met de ruimere arbeidsmarkt die door de Nederlandse Bank werd toegedicht. Door de aanhoudende onzekerheid over het verloop van de coronacrisis, blijft de arbeidsmarkt gespannen.
De trend ‘Sterke ontwikkeling van de arbeidsmarkt’ werd in dit artikel onder de loep genomen door Geert-Jan Waasdorp, directeur en Marleen Kramer, accountmanager bij Intelligence Group.
