Jaarlijks wordt 44 procent van de vrouwen tijdens de zwangerschap door de verloskundige overgedragen aan een ziekenhuis. Zij krijgen te maken met zwangerschapscomplicaties, (dreigende) vroeggeboorte of angst voor verlies. Dit zijn vormen van niet-erkend verlies. Oftewel de gebeurtenis is bij anderen bekend, maar de impact daarvan wordt onderschat. Die impact is na het zwangerschapsverlof ook op de werkvloer zichtbaar in concentratieproblemen, stress en verzuim.
In het bovengenoemde percentage worden miskramen of een zwangerschap na een vruchtbaarheidsbehandeling niet meegerekend. Ook dit zijn vormen van niet-erkend verlies. Als je bedenkt dat 1 op de 10 zwangerschappen eindigt in een miskraam of dat 1 op de 30 baby’s in Nederland wordt verwekt met behulp van IVF, dan wordt al snel duidelijk hoe groot de groep vrouwen is die hun zwangerschap of kraamtijd anders beleeft. Om hen een hart onder de riem te steken en later verzuim te voorkomen, is het belangrijk om deze vrouwen goed in de gaten te houden wanneer zij terugkeren naar de werkvloer. Mogelijk speelt er meer dan zij laten blijken.
Eigenlijk is het vreemd dat de impact van bovenstaande voorbeelden wordt onderschat. In deze context hebben we het over een levensveranderende gebeurtenis: het ouderschap. Natuurlijk heeft slecht nieuws impact.
Laten we zeggen waar het op staat. Deze terugkerende medewerker rouwt. Ja, ook als haar kind niet is overleden. Zij rouwt om een bijzondere ervaring die haar niet is gegund, om restklachten na de geboorte of om het missen van een onbezorgde kraamtijd.
Landelijk Steunpunt Verlies deed onderzoek naar uitval na of tijdens rouw: 40 procent van de ondervraagden gaf aan zich ziek te hebben gemeld na kort aan het werk te zijn geweest. Een ander onderzoek van deze organisatie concludeert: goede begeleiding kan verzuim tot 30 procent reduceren.
Rouwen doe je overal: thuis, onderweg, in het bijzijn van vrienden en tijdens kantooruren. Op de werkvloer komen cognitie, productiviteit en emoties samen, het is aan de medewerker om die te verweven met de eisen van een organisatie. De draad moet weer worden opgepakt zogezegd. Soms omdat een werkgever daar gemakshalve vanuit gaat, soms omdat de medewerker dat van zichzelf verlangt.
Rouwen is hard werken. Iemand die rouwt, raakt vermoeid en krijgt op de werkvloer bijvoorbeeld te maken met concentratieproblemen. Ze begint achter de feiten aan te lopen, maakt fouten en verliest haar daadkracht of creativiteit. In deze context voelt zij zich tegelijkertijd onbegrepen, ze is de enige op de afdeling die haar zwangerschap of kraamtijd anders heeft ervaren. Er is geen ruimte voor haar verhaal, vragen blijven uit en smalltalk wordt ineens ingewikkeld. Het plezier in haar werk neemt af, stress loopt op, een ziekmelding ligt op de loer en in het ergste geval valt ze (weer) uit.
Niet alleen de moeder verdient aandacht wanneer zij terugkeert. Hoewel het door hun omgeving niet altijd wordt erkend, rouwen partners ook. Zij maken zich weken, soms maanden, zorgen om moeder en kind en parkeren hun eigen emoties. Daar is tijdens de zwangerschap of kraamtijd geen ruimte voor. Wat betekent dat zij pas later starten met verwerken. In veel gevallen zijn zij dan al aan het werk.
Een succesvolle terugkeer naar de werkvloer na een andere start van het ouderschap, vraagt om flexibiliteit en inlevingsvermogen van HR. Met deze praktische tips ligt een soepele terugkeer na een gecompliceerd zwangerschapsverlof binnen handbereik:
Dit gastartikel is geschreven door Gaby Dam, counselor & (rouw) coach. Gaby begeleidt vrouwen tijdens of na een medische zwangerschap en is oprichter van het platform Anders dan verwacht.
