We besteden veel aandacht aan de jonge generatie. Het is goed om jongeren te begrijpen en in te spelen op hun drijfveren in werk. Maar er zijn meer generaties die aandacht verdienen. Sterker nog, aandacht voor 55-plussers is nog nooit zo belangrijk geweest.
We vergrijzen zeker tot 2040. Dus de groep 55-plussers blijft voorlopig groeien. De vergrijzing brengt hoofdbrekers met zich mee. Hoe gaan we al die pensioenen betalen? Hoe gaan we om met het gigantische zorginfarct? We vergeten ons echter af te vragen hoe we oudere medewerkers op de werkvloer kunnen verstevigen en benutten. Als we hier een antwoord op hebben dan komen we mogelijk ook tot oplossingsrichtingen voor de vergrijzingsvraagstukken.
Als ik aan oudere medewerkers vraag waar zij in de senior fase van hun werkende leven mee bezig zijn en behoefte aan hebben dan hoor ik thema’s als: zekerheid (in de vorm van een vaste baan en financiële stabiliteit), pensioen (zicht en grip op de fase na werk), work-life balance (parttime werken en flexibiliteit), regie (zelfstandig en in vrijheid kunnen werken), connectie (gezellige collega’s en fijne samenwerking), vitaliteit (ondersteuning in welzijn en gezondheid), bekwaamheid (expertise en ervaring inzetten en overdragen) en erkenning (waardering voor bijdrage en kennis).
Allemaal, gezien de werk- en levensfase van deze generatie, vrij voor de hand liggende thema’s. Juist daarom verbaast het mij dat bepaalde gesprekken worden vermeden. Welke impact heeft mantelzorg op medewerkers en werk? Wat is er nodig om goed door de menopauze heen te komen? Hoe kunnen we waardevolle wijsheden verankeren en benutten voordat de medewerker de werkvloer verlaat? Hoe gaat je medewerker invulling geven aan pensioen? En wat zijn de financiële vooruitzichten? Relevante vragen die we liever uit de weg gaan omdat het ‘spannend’ is. Er is echter een gesprek dat we zo mogelijk nog veel spannender vinden: Hoe blijf je bij de tijd?
Generatie X (geboren 1955-1970) zijn taaie harde werkers, ongelooflijk loyaal en werken graag en goed samen. De grootste valkuil van deze generatie is het herhalen van oude patronen. Ze zijn opgevoed om zich aan te passen en vol te houden. Stug door bikkelen en niet zeuren. Ze zijn niet -zoals hun eigen kinderen- opgevoed voor vernieuwing en disruptie. Nu Generatie X al lang in het werkproces zit is deze herhaal-neiging nog sterker geworden. Nieuwe skills leren, andere werkwijzen hanteren en nieuw gedachtegoed omarmen ligt ver buiten de comfortzone. Medewerkers behorende tot Generatie X hierbij helpen is essentieel. Waarom? Omdat er aan veel denk– en gedragspatronen een houdbaarheidsdatum zit. Bij veel Gen X-ers zie ik dat hun vuur dooft. Niet omdat ze geen puf meer hebben, maar vooral uit angst. ‘Ze zitten toch niet meer op mijn mening te wachten,’ ‘Ik kan niet meer bijblijven, het is beter als ik het toneel verlaat,’ ‘Nieuwe dingen leren lukt me niet meer,’ ‘Mijn tijd is geweest.’
Voor iedereen is het van belang om in ontwikkeling en beweging te blijven. Angst houdt ons echter in een wurggreep. Bekende gewoontes loslaten, een nieuwe routine eigen maken en groeien. Het doet pijn. Maar, geeft wel enorm veel energie! Medewerkers op leeftijd die bij de tijd blijven willen vaak niet eens stoppen met werken. Leren is de levenselixer. Senior medewerkers hierin helpen draagt dus bij aan werkenergie en ook het oplossen van vergrijzingsvraagstukken. Koppel jongere en oudere medewerkers aan elkaar, zodat ze elkaar kunnen coachen. Investeer in trainingen voor de oudere garde op de werkvloer. Neem geen genoegen met het antwoord ‘Ik hoef niets meer te leren’. Je hoeft echt niet op je 62ste een carrièreswitch te maken, maar iedereen kan elke dag iets nieuws leren. Correctie: iedereen moet elke dag iets nieuws leren. Niets nieuws leren in een snel veranderende wereld is net zo onverstandig als kip eten die over de houdbaarheidsdatum is.
Oudere medewerkers die bij de tijd blijven worden gouden medewerkers!
Kim Jansen is als sociaal psycholoog altijd werkzaam geweest op het snijvlak van HR, onderzoek en het trainerschap. Op dit moment geeft Kim presentaties, workshops en masterclasses rondom het benutten van generatiediversiteit. Kijk voor meer informatie op haar website Generations at Work.
Kim schreef het boek ‘Het generatie-effect’ over hoe alle generaties samen meer bereiken: van boomer tot zoomer, dat onlangs is verschenen en te bestellen.
