Het woord ‘werkgeluk’ is niet meer uit de dagelijkse HR-praktijk weg te denken. Vaak worden er allerlei interventies, van bootcamp tot fruitschaal, uit de kast gehaald om te zorgen voor werkgelukkige medewerkers. Maar volgens neuropsycholoog en werkgelukdeskundige Katelijn Nijsmans zit de sleutel in werkgeluk ‘m veel meer in een duurzame langetermijnaanpak. Samen met Dajo De Prins en Fons Leroy schreef ze het boek Werken aan werkgeluk, waarin ze wetenschappelijke inzichten koppelt aan praktijkvoorbeelden. In dit interview deelt Katelijn haar visie op werkgeluk.
“Mensen denken vaak dat werkgeluk betekent dat je elke dag gelukkig moet zijn op je werk: een werkdag moet als een festival zijn. Maar dat is helemaal niet realistisch. Mijn tip: streef naar gemiddeld een 7. Dat betekent dat je je werkdag soms een 10 geeft, maar soms ook een krappe voldoende. Dat is niet erg. Als de basis maar goed is en je je in je werk kunt ontwikkelen op een manier die bij jou past.”
“Uit onderzoeken blijkt dat mensen zonder werk zo’n 20 procent minder gelukkig zijn in het leven. Dus werk kan zeker bijdragen aan je geluk. Persoonlijk heb ik me kunnen ontwikkelen dankzij mijn werk en dat had ik niet willen missen. Dat gun ik anderen ook.”
“Werken aan werkgeluk is complex, er spelen meerdere factoren mee én het is een gedeelde verantwoordelijkheid. Daarom kom je niet ver met een fruitmand of een eendaagse cursus voor leidinggevenden. Mijn advies: breng door middel van onderzoek en gesprekken in kaart waar de verbeterpunten zitten en ga op basis daarvan aan de slag.”
“Werkgeluk is een populair onderwerp in de boekenwereld, maar we merkten dat er nog geen boek bestond dat de wetenschappelijke inzichten combineerde met praktijkvoorbeelden. Met Werken aan werkgeluk willen we die brug slaan tussen theorie en praktijk, en ik geloof dat we daarin zijn geslaagd. Dat is wat dit boek uniek maakt.”
“Ik vond het ontzettend leuk en leerzaam om mensen binnen organisaties te interviewen over succesvolle werkgeluk-voorbeelden. Meestal start ik als adviseur namelijk bij wat er niét goed gaat. Een mooi voorbeeld is een werkdruk-traject in Mechelen, waar leidinggevenden door middel van gesprekken met acteurs hun gespreksvaardigheden aanscherpten.”
“Dat huis is gebaseerd op een Zweeds model. In elke kamer vind je een ander aspect waarmee je aan werkgeluk kunt bouwen. Denk aan leiderschap, leren of competenties. De deuren en trappen zijn belangrijk, die verbinden de verschillende aspecten van werkgeluk aan elkaar. De voordeur staat voor rekrutering en de ramen naar buiten laten de samenhang tussen werk en privé zien. Een mooie manier dus om de vele aspecten van werken aan werkgeluk te laten zien.”
‘Allereerst: stop met denken dat je op én buiten je werk continu gelukkig moet zijn. Zo werkt het leven niet, vrees ik. Daarnaast loont het om heel goed te kijken naar hoe je zelf in elkaar zit. Wat zijn jouw talenten en drijfveren? Zelfkennis is een goed uitgangspunt om aan je werkgeluk te werken. Het is overigens ook belangrijk om stil te staan bij de levensfase waarin je zit, want elke fase is anders.”
“Ons werk en daarmee ook ons werkgeluk is heel erg in beweging en daarbij zal technologie de komende jaren een steeds grotere rol spelen. Veertig jaar geleden ging je op vaste momenten naar je werk en had je geen smartphone of laptop. De manier waarop we werken is inmiddels enorm veranderd en, mede door AI, gaat dat de komende jaren nog verder veranderen. Ik zie kansen, maar ook bedreigingen. Slimme tools kunnen je werk leuker, eenvoudiger en uitdagender maken. Je kunt je daardoor richten op taken die jij belangrijk vindt. Maar er zijn ook valkuilen. Ik zal eerlijk zeggen dat ik zelf ook wel eens om 21.00 uur mijn mail nog even check. Het is heel belangrijk dat we met elkaar het gesprek daarover blijven aangaan. Nu we overal en altijd kunnen werken, is de balans tussen werk en privé écht een aandachtspunt.”
Lees ook het interview met Dajo De Prins: “Het idee dat je werkgeluk kunt trainen is absurd!”
Katelijn werkt met vier dimensies van werkgeluk. Dit is een wetenschappelijk onderbouwd model. De vier dimensies zijn:
1. Tevredenheid: hoe tevreden ben je op je werk? Voel je je er veilig? Vind je het belangrijk om op je werk te kunnen bouwen? Ben je ‘content’ in je baan?
2. Plezier: hoe belangrijk vind jij het om plezier te hebben op je werk? Werk je graag aan doelen of vind je het juist belangrijk om met je collega’s een band op te bouwen en lol te hebben? Hoe hoog scoor je op de schaal van plezier?
3. Engagement: hoe belangrijk vind je het om doelen te behalen? Wil je groeien in je werk? Hoe betrokken ben je?
4. Betekenisvolheid: hoe belangrijk vind je dat je baan ertoe doet? Kun jij werken in een ‘bullshitbaan’?
