Medewerkers uit de sector openbaar bestuur hebben een steeds hogere opleiding. Vanaf 2003 steeg het aantal ambtenaren met een hbo- of wo-opleiding van 108 naar 136 duizend. Tegelijk nam het totaal aantal ambtenaren nauwelijks toe. Zo blijkt uit onderzoek van het CBS.
De toename van het opleidingsniveau past in de ontwikkeling van de hele beroepsbevolking. Dit komt doordat er meer hoogopgeleide jongeren zijn. Daarnaast heeft het hogere opleidingsniveau bij overheidsorganisaties te maken met maatschappelijke ontwikkelingen. De competenties die een beleidsambtenaar moet hebben, zijn niet meer te vergelijken met de eisen van dertig jaar terug. Zo’n ambtenaar moet tegenwoordig hoogopgeleid zijn, digitaal inzicht hebben, een netwerk hebben én creatief zijn. De verwachting is ook dat het werk van een steeds hoger niveau wordt.
Naast de gegevens van het CBS laat het Personeels- en mobiliteitsonderzoek van Binnenlandse Zaken zien dat het opleidingsniveau bij gemeenten drastisch is veranderd. In 2000 was nog 33,3 procent van de gemeenteambtenaren hoger opgeleid. Dat was in 2014 gestegen tot 55,5 procent.
Ruim driekwart van alle hoogopgeleiden in Nederland tussen de 25 en 35 jaar werkt volgens het CBS op het hoogste beroepsniveau (niveau 4). Het aantal hoogopgeleiden in banen op het beroepsniveau daar net onder (niveau 3) groeit echter het snelst. Daarnaast hebben verreweg de meeste hoogopgeleiden van 25 tot 35 jaar werk: 93 op de 100 hoogopgeleiden zijn werknemer of zelfstandige.
Verder nam het aandeel hoogopgeleiden de afgelopen jaren in een aantal beroepen relatief sterker toe. Zo had in 2003 29 procent van mensen met een bedrijfseconomisch of commercieel beroep een hbo- of wo-diploma. Dat was in 2016 al 44 procent. De stijging van het onderwijsniveau geldt bijvoorbeeld ook voor zorg- en ICT-beroepen en voor managers.
Volgens Binnenlands Bestuur blijkt verder uit CBS-gegevens dat het aantal hoogopgeleide bestuurders bij de overheid behoorlijk is gedaald. In 2003 waren er nog 30 duizend hoogopgeleide openbaar bestuurders. Dat was in 2016 afgenomen naar 24 duizend. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de sterke daling van het aantal bestuurders in de publieke sector. In 2003 waren dat er 46 duizend tegen 31 duizend in 2016.
De stijgende behoefte aan hoogopgeleide werknemers levert ook problemen op. Zo staat in de UWV Arbeidsmarktanalyse 2017 dat vraag en aanbod op de Nederlandse arbeidsmarkt steeds meer niet aansluiten. Vanwege technologische ontwikkelingen daalt het aantal banen op laag en middelbaar niveau en groeit de vraag naar hoogopgeleide medewerkers. Dit is duidelijk zichtbaar bij administratieve functies in bijvoorbeeld de bankensector.
Bronnen: Binnenlandsbestuur.nl, CBS
