Het regeerakkoord koppelt de ontwikkeling van de AOW-leeftijd vanaf 2022 aan de stijging van de levensduur. Volgens de CBS-prognose voor de levensduur van 18 december 2014 zal de AOW-leeftijd hierdoor vanaf 2022 stapsgewijs verder omhoog gaan. Het CBS verwacht dat de AOW-leeftijd in 2060 op 71,5 jaar uitkomt.
Mensen leven steeds langer. Met de huidige stand van de volksgezondheid en de medische technologie leven 65-jarigen gemiddeld nog 19,8 jaar. Deze ‘virtuele levensduur’ steeg sinds de introductie van de AOW in 1957 met vijf jaar. Het CBS verwacht een verdere stijging met nog eens ongeveer vijf jaar tot 2060. In de praktijk blijken 65-plussers gemiddeld langer te leven dan hun virtuele levensduur, vanwege de medische ontwikkelingen na hun 65e. De inschatting van het CBS is dat de mensen die dit jaar 65 werden hierdoor gemiddeld nog 21,1 jaar leven.
De AOW-leeftijd stijgt tot 67 jaar in 2023 volgens de huidige wetgeving. Stapsgewijs, met drie maanden per keer, volgt de AOW-leeftijd daarna eventuele verdere stijgingen van de virtuele levensduur op 65-jarige leeftijd. In het regeerakkoord staat echter dat de AOW-leeftijd al in 2021 op 67 jaar uitkomt en dat de koppeling aan de virtuele levensduur vanaf 2022 plaatsvindt. Het kabinet diende een wetsvoorstel voor deze verdere verhoging van de AOW-leeftijd op 17 november bij het parlement in.
Volgens de nieuwe CBS-prognose leidt de koppeling aan de virtuele levensduur in 2022 direct tot een extra stijging van de AOW-leeftijd met drie maanden. Of dit echt het geval is, blijkt begin 2017. Dan stelt de overheid namelijk de AOW-leeftijd voor 2022 vast op basis van de dan geldende CBS-prognose. Na 2022 verwacht het CBS gemiddeld elke twee tot drie jaar een extra verhoging van de AOW-leeftijd. Zo zou de AOW-leeftijd in 2060 dan 71,5 jaar kunnen worden.
Het CBS stelt dat met de stijgende AOW-leeftijd de werkende 65-plusser waarschijnlijk gebruikelijker wordt. Eind 2014 is er sprake van 34 duizend 65-plussers die nog jonger zijn dan hun AOW-gerechtigde leeftijd. Dat zijn er in 2040 naar schatting 0,8 miljoen.
In 2040 ligt het totaal aantal personen tussen de 20 en de AOW-leeftijd (‘werkzame leeftijden’) volgens de verwachting van het CBS op 10,2 miljoen. Dat is iets meer dan nu. Zou de AOW-leeftijd 65 jaar blijven, dan zou dat aantal tussen nu en 2040 met 0,7 miljoen afnemen. Dat de bevolking in de werkzame leeftijden door de toenemende AOW-leeftijd niet daalt, betekent echter niet dat er evenveel mensen beschikbaar blijven voor werk. Dat hangt ervan af of de leeftijd waarop ouderen stoppen met werken, meestijgt met de AOW-leeftijd.
Door de hogere levensverwachting en ook door aanhoudende immigratie groeit de Nederlandse bevolking. Het CBS verwacht dat er tegen de 18 miljoen mensen in Nederland wonen in 2040. Dit aantal blijft vervolgens bijna constant tot 2060. Momenteel heeft Nederland ongeveer 17 miljoen inwoners. Hiervan zijn er drie miljoen ouder dan 65. In 2040 zijn dit er volgens het CBS ruim 4,7 miljoen, meer dan een kwart van de bevolking. Verder verwacht het CBS dat het aantal inwoners met AOW toch toeneemt, ondanks de stijging van de AOW-leeftijd. Het gaat om een toename van bijna 3 miljoen nu naar 3,9 miljoen in 2040. Na 2040 voorspelt het CBS een daling.
Bronnen: CBS, Volkskrant
