De scholen zijn weer open! Een extra bijzondere situatie in het speciaal onderwijs, want in tegenstelling tot het reguliere basisonderwijs start het speciaal onderwijs meteen weer volledig op. Driessen sprak met Willemien van de Wouw, HR Business Partner bij Koraal Onderwijs, over goed werkgeverschap. Hoe kun je in deze tijd je medewerkers ondersteunen? Welke initiatieven heeft Koraal Onderwijs hiervoor in het leven geroepen?
Koraal Onderwijs biedt speciaal onderwijs aan kinderen en jongeren die vanwege hun gedragshandicap of psychiatrische problemen niet in het reguliere onderwijs terecht kunnen. De vraag om begeleiding en structuur is dan ook heel groot in deze doelgroep. Daar kun je geen standaard opgezet plan voor ontwikkelen. Je kunt dus niet net als in het reguliere onderwijs de kinderen via Teams aan het werk zetten en/of geheel zelfstandig aan opdrachten laten werken. Er is absoluut maatwerk nodig geweest om deze leerlingen bezig te houden en te begeleiden.
Daarbij kent Koraal Onderwijs een heel divers pallet met veel verschillende scholen, zowel gesloten als open (voor leerlingen die thuis wonen) en combinaties daarvan. En dat in het speciaal onderwijs (4-12 jaar) en in het voortgezet speciaal onderwijs (13+). Per leerling hebben de scholen bekeken wat nodig was om zo goed als mogelijk het onderwijs op afstand vorm te geven. Daarbij hielden leerkrachten natuurlijk een vinger aan de pols, als het niet goed verliep dan was er noodopvang mogelijk. Die was gelukkig wel (beperkt) open, enerzijds voor de opvang van kinderen met ouders in cruciale beroepen en anderzijds voor de meest kwetsbare kinderen. Voor de zwaardere doelgroep is het extra van belang om ritme te behouden.
Van tevoren was er natuurlijk gezonde spanning. Medewerkers waren oprecht blij de leerlingen weer te gaan zien. Maar het speciaal onderwijs is echt wel anders dan het regulier basisonderwijs, dus er leefden ook veel vragen. Lopen we risico op besmetting? Zijn we proefkonijnen? Moeten we mondkapjes gaan dragen? Welke persoonlijke beschermingsmiddelen zijn nodig? Zeker een dubbel gevoel dus, er was veel onzekerheid en dat doet iets met mensen.
Ook aan de organisatiekant leefde gezonde spanning. Komen de leerkrachten wel? Zijn we voldoende bezet? Houden ouders zich aan de afspraken? Zal alles werken wat we bedacht hebben? En komen de leerlingen wel? Ook ouders zaten met vragen, soms vanuit bezorgdheid en soms van praktische aard. Het was dus zeker spannend, maar het waren veelal positieve reacties dat we weer van start mochten.
We wisten deze keer gelukkig al langer dat we weer open mochten, dus dat was in ieder geval beter voor te bereiden dan het abrupte sluiten van de scholen in maart.
Allereerst hebben we voorlichting georganiseerd. De zorgtak van Koraal is niet dicht geweest, dus we konden bijvoorbeeld onze eigen artsen en gedragswetenschappers inzetten. Die kennen de organisatie en de doelgroep als geen ander. Zo hebben we de medewerkers uit de onderwijstak kunnen informeren. Wat is het virus? Hoe verspreidt het zich? Wat zijn de risico’s? Hoe ga je goed om met persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals plexiglas schermen en mondkapjes? Wat doet het met de leerlingen als wij die gebruiken? Omdat de problematiek overal anders is, is dit op schoolniveau opgepakt. Wij hebben wel de schoolleiders met elkaar in contact gebracht, maar zij hebben het schoolspecifiek gemaakt op teamniveau.
Daarnaast hebben we met de deskundigheid die we zelf in huis hebben de ‘Koraal Luister Lijn’ opgezet voor medewerkers die zorgen hebben. Van 8.00u tot 20.00u is deze telefoonlijn bemand door eigen professionals vanuit de zorg. De luisterlijn is voor alle medewerkers van Koraal beschikbaar, dus vanuit de domeinen wonen, werken en leren. Zonder tussenkomst van de leidinggevende kunnen medewerkers op eigen initiatief contact opnemen als ze vragen of zorgen hebben. Praten helpt om te voorkomen dat vragen of zorgen een eigen leven gaan leiden. Bovendien kennen deze professionals, zoals psychologen en gedragswetenschappers, de organisatie heel goed. Dus als ze het niet zelf kunnen oplossen, dan kunnen ze altijd schakelen in de organisatie. Zo’n telefoontje is laagdrempelig en vertrouwelijk, er wordt dan ook volop gebruik van gemaakt.
Ook ons BOT-team (Bedrijfs Opvang Team) wordt ingezet tijdens deze coronacrisis. Het BOT-team was er voorheen ook al en wordt altijd ingezet bij de begeleiding van medewerkers na zwaardere incidenten. Die komen nu eenmaal voor in het speciaal onderwijs. Dit team komt meestal zelf in actie of op initiatief van een leidinggevende, daar ligt nu ook een belangrijke rol.
Als crisisteam moeten wij natuurlijk gevoed worden. Vandaar dat we direct de eerste dag volop contact zochten. Ook vroegen we alle schoolleiders naar hun eerste bevindingen. Wat gaat er goed? Wat moet nog opgepakt worden om te verbeteren? We hoorden vooral veel positieve geluiden. Ook worden veel positieve berichten gedeeld op social media, door schoolleiders én door leerkrachten. De opstart is echt boven verwachting verlopen.
Ook hebben zich minder incidenten voorgedaan dan normaal. Dat vinden we interessant om ons in te verdiepen. Zijn de leerlingen zo blij dat ze weer mogen komen? Heeft de afwezigheid iets gedaan met de medewerkers, staan leerkrachten ‘anders’ voor de klas? Ook het aanbod in de klas is natuurlijk anders, veel activiteiten zijn gericht op de cohesie in de klas. Speelt dat een rol? Goed om verder te onderzoeken, want we willen dit graag zo vasthouden.
Wat het extra feestelijk maakte, waren de kanjerkoeken die alle leerlingen en medewerkers op de eerste dag kregen. Met de boodschap: Jullie zijn kanjers, fijn dat jullie er weer zijn!
Allereerst lopen de voorbereidingen volop om ook het voortgezet speciaal onderwijs weer op te starten. Het is intussen gelukkig duidelijk dat er extra herkansingsmogelijkheden zijn voor de examenkandidaten. Goed nieuws dus.
Verder blijven we de gang van zaken op de voet volgen. We weten natuurlijk niet hoe het nu verder zal verlopen. Extra punt van aandacht is dat we ons onderwijs dubbel aanbieden. We zijn weer volledig open, maar voor sommige leerlingen wordt ook nu nog onderwijs op afstand verzorgd.
En wat als het virus weer opleeft? Voor ons kan het alleen maar terugschroeven van mogelijkheden zijn, want we zijn al volledig gestart. Laten we hopen dat alle voorzorgsmaatregelen voldoende blijken te zijn.
Dit artikel is eerder verschenen op de website van Driessen en met toestemming geplaatst.
