Waarom kan de ene persoon iets soepel en makkelijk bereiken, terwijl anderen met veel moeite en inspanning toch weinig succes boeken? Daarin ben ik al geïnteresseerd sinds mijn jeugd. Ik wist het toen nog niet, maar het draait hierbij om persoonlijk leiderschap. Persoonlijk leiderschap omschrijf ik als volgt: in elke situatie zelf zo veel mogelijk de verantwoordelijkheid nemen voor dat wat beïnvloedbaar is, om vervolgens de goede dingen te doen.
Wat mij al vroeg opviel is dat voor sommige mensen niets te moeilijk leek, maar anderen keken enorm op tegen dezelfde situatie. Ikzelf behoorde tot de middelste categorie. Sommige zaken gingen mij makkelijk af en tegen andere zag ik enorm op. Dan was ik onzeker en twijfelde ik over de juiste aanpak. Daar wilde ik vanaf. Zo begon mijn zoektocht naar sleutels die me zouden helpen om deuren te openen en soms ook weer te sluiten.
Ik ben opgegroeid op het platteland in de provincie Drenthe. We woonden als modern kunstenaarsgezin tussen de boeren en hun akkers. Ik zag een boer die tientallen volle melkbussen soepel en met groot gemak op een aanhanger slingerde. Hij deed dit dag in dag uit, maar kreeg geen last van zijn rug. Toen ik het mocht proberen, kreeg ik de melkbus nog geen tien centimeter van de grond. Ik observeerde een boerin die honderduit kon praten, theezetten en sokken breien tegelijk. Toen ik wilde leren breien en me alleen daarmee bezighield, werd het een onregelmatig lapje. Ik mocht een paardenhouder meehelpen paarden in te spannen voor een kar. Hij kon dat heel makkelijk. Toen ik het zelf wilde proberen, boden de paarden weerstand. Ze bokten en schopten om zich heen. Met trillende handen moest ik de teugels teruggeven aan de paardenhouder. Meteen werden de paarden rustig.
De beelden van de successen van anderen en mijn eigen povere resultaten staan me nog levendig voor ogen. Maar ik was en ben geen opgever, dus deze en andere vaardigheden heb ik uiteindelijk toch onder de knie gekregen. Ik heb de boer, de boerin en paardenhouder hun sleutels kunnen ontfutselen en die zelf leren hanteren. Dit was het begin van een reis, een zoektocht om te groeien in leiderschap, steeds weer op zoek naar de juiste sleutel voor een bepaalde situatie.
Mijn moeder vertelde me onlangs dat toen ik nog maar amper kon lopen ik tegen haar zei dat ik later een grote en sterke reus wilde worden. Dat leek mij nou een mooi en fijn beroep. ‘Dan ben ik groot en sterk en dan kan ik iedereen helpen,’ zou ik gezegd hebben.
Reuzen bestaan niet, maar er zijn wel mensen die reusachtige projecten, veranderingen of innovaties teweeg hebben gebracht. Mensen die leiderschap hebben getoond, de verantwoording hebben genomen en het goede hebben gedaan. Soms tegen de heersende opvattingen in of terwijl anderen het allang opgegeven hadden.
Wat is toch het geheim van die bekende en minder bekende mensen die zware deuren open hebben gekregen die voor anderen gesloten leken? Wat is het geheim van mensen die oude deuren uit hun verleden hebben kunnen sluiten, terwijl die voor anderen, die hetzelfde hebben meegemaakt, altijd op een tochtige kier blijven staan?
Ik herinner me bijzondere mensen die een persoonlijke crisis hebben doorstaan en er als een rijker, evenwichtiger persoon uit zijn gekomen. Betrokken en toegewijde zorgmanagers die ondanks de bezuinigingen en personeelstekorten een prettige werksfeer en goede zorg wisten te realiseren. Kundige behandelaren die een patiënt met psychiatrische problemen en een verleden met justitie toch weer op de rit kregen, terwijl iedereen uit zijn omgeving het had opgegeven. Wat is hun geheime manier om steeds weer de juiste sleutel bij de hand te hebben? Over deze mensen heb ik de afgelopen jaren sleutelverhalen verzameld. Verhalen die ik graag met jou deel.
In De sleutels van de leider neem ik je mee op reis langs allerlei sleutelverhalen. We kijken naar open deuren, dichte deuren, sleutels en sloten in soorten en maten. Om je eigen sleutelbos samen te stellen sluit ik elk hoofdstuk af met een aantal verwerkingsvragen. Je kunt je eigen sleutelverhalen gaan schrijven of in gedachten verzamelen. Verhalen voor jezelf en voor anderen. Zo kun je sleutel voor sleutel aan de ring rijgen en heb je uiteindelijk je eigen sleutelbos opgebouwd.
De bos sleutels van de leider is nooit af of compleet. De ring is dan ook na tien hoofdstukken nog lang niet vol. Je kunt de sleutelring blijven vullen en ook weer ruimte vrijmaken. Een sleutel die niet meer past kun je immers maar beter eraf halen: die zit alleen maar in de weg en maakt de bos onnodig zwaar. Ik hoop en wens dan ook dat jij blijft werken aan jouw sleutelbos. Dat zorgt ervoor dat jij een leider bent die niet stilstaat, maar zich blijft ontwikkelen en anderen inspireert. Je werkt aan je leiderschap in het mooiste en meest complexe project dat je ooit zult krijgen, namelijk het leven zelf. Het project heet mens-worden. Dat betekent worden wie je ten diepste al bent.
De sleutels van de leider is opgezet aan de hand van een weekendlange ontmoeting van een groep vrienden die jaarlijks weer bijeenkomt. Ze zijn samen opgegroeid in dezelfde wijk maar hebben allemaal een andere achtergrond, opleiding en beroep gekozen. Wat ze nog verbindt, is dat ze naast gezelligheid ook samen diepgang zoeken. We maken via persoonlijke sleutelverhalen kennis met de vrienden. Van hen kunnen we leren hoe we sleutels kunnen zoeken, vinden en toepassen in verschillende situaties. Ik hoop dat je geïnspireerd raakt door deze verhalen. Verhalen die gebaseerd zijn op waargebeurde situaties en wijsheid bevatten uit het dagelijkse leven.
Bron: Management Impact