Gemeenten opereren in hun bedrijfsvoering steeds vaker samen met andere gemeenten. Zij geven daarbij de voorkeur aan lichte vormen van samenwerking. Dit in tegenstelling tot de oproep van minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) om te komen tot herindelingen en ambtelijke fusies.
In 2013 nam 85 procent van de gemeenten deel in een samenwerkingsverband voor bedrijfsvoering; in 2012 was dat 79,9 procent. Dat blijkt uit onderzoek gepubliceerd op Binnenlands Bestuur op 8 april jl.
Gemeenten hebben soms meerdere samenwerkingsverbanden, ook op het gebied van de bedrijfsvoering. De partnergemeenten waarmee men samenwerkt, kunnen per verband verschillen. Gemeenten bekijken in de meeste gevallen per onderwerp welke partners daarvoor geschikt zijn. In sommige gevallen is het gunstig om buurgemeenten als partners te kiezen, terwijl de ligging in andere gevallen niet doorslaggevend is. Steeds meer samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering berust volgens het onderzoek niet op de geografische ligging.
Kleinere gemeenten zijn eerder geneigd om samen te werken dan grotere gemeenten. Gemeenten die samenwerken hebben gemiddeld 34.290 inwoners, terwijl gemeenten die afzien van samenwerking gemiddeld 44.444 inwoners hebben. Daarbij zijn de vijf grootste gemeenten buiten beschouwing gelaten. Samenwerking met slechts twee of drie partners lijkt favoriet; ruim twee op de drie samenwerkingsverbanden bestaan uit twee of drie gemeenten. Een netwerkconstructie is voor bedrijfsvoering de meest gekozen samenwerkingsvorm: een ambtelijk samenwerkingsverband waarbij kennis wordt gedeeld, gezamenlijk wordt ingekocht en detachering van personeel plaatsvindt bij ziekte.
De onderzoekers stuiten trouwens op een merkwaardig fenomeen. Bij het verzamelen van de gegevens werden alle gemeentelijke websites doorgelicht, waarbij opviel dat de informatievoorziening over intergemeentelijke samenwerking in veel gevallen ondermaats is. ‘De internationale partnergemeenten – hebben vaak een prominente plek op de website, terwijl de regionale partners niet tot nauwelijks zijn te achterhalen’, aldus de onderzoekers. ‘De vindbaarheid van samenwerkingsverbanden bij veel gemeenten is slecht. Het gaat hier weliswaar om bedrijfsvoering, maar ook dat is integraal onderdeel van de gemeentelijke huishouding.’
Bron: Binnenlands Bestuur