Hoe hou je talent gemotiveerd? Hoe breng je talent tot grote hoogte? En hoe spot je talent dat iedereen over het hoofd ziet? De Deen Rasmus Ankersen deelde zijn inspirerende inzichten tijdens Festival Groei, dat Driessen Groep in april organiseerde. "Vertrouw nooit op succes. Hou je organisatie hongerig."
Een grote foto van de onbreekbare Nokia 3310 prijkt op het scherm. Het grootste deel van de zaal blijkt er een gehad te hebben in de hoogtijdagen van de Finse telefoonbouwer. “Hoe kan het dan dat ze hun mojo verloren?” vraagt Rasmus Ankersen. “Hoe kan het dat een bedrijf van 50 procent marktaandeel naar 3 procent ging in 5 jaar tijd?” De 34-jarige Ankersen is schrijver en voorzitter van de Deense voetbalclub FC Midtjylland. Hij reisde de wereld over om het geheim te achterhalen achter het ontdekken van talent en schreef daarover The Gold Mine Effect, een boek dat wereldwijd een bestseller werd.
Elke sector heeft zo zijn eigen Nokia, vertelt de Deen: een zeer succesvolle organisatie die succes niet weet vast te houden. Dat heeft onder meer te maken met arrogantie, een van de psychologische effecten van succes. Neem de Britse voetbalclub Newcastle, die in het seizoen 2011-2012 op een veel hoger dan verwachte vijfde plaats eindigde. De clubleiding besloot de coach te belonen met contractverlenging en er werd niet geïnvesteerd in nieuw talent. Het seizoen erna eindigde Newcastle op een teleurstellende 16e plaats.
“Elke sector heeft zo zijn eigen Nokia”
De oorzaak hier is outcome bias: de aanname dat goede resultaten altijd het gevolg zijn van goede beslissingen. Wie dieper in de Newcastle-cijfers duikt ziet dat Newcastle zijn hoge positie vooral dankte aan willekeur, zo legde professioneel sportgokker Matthew Benham uit aan Ankersen.
“Professionele gokkers gebruiken mathematische modellen om de waarschijnlijkheid van een bepaalde uitkomst te berekenen”, vertelt de Deen. “Een goede gokker behandelt daardoor succes met hetzelfde scepticisme als geen-succes.” Het is de eerste les die Ankersen met zijn toehoorders deelt: “Vertrouw nooit op succes. Hou je organisatie hongerig.”
Benham was toen Ankersen hem ontmoette al eigenaar van de Britse voetbalclub Brentham, waar hij zijn gedachtegoed wilde toepassen. Op advies van Ankersen kocht hij ook de Deense voetbalclub Midtjylland, waar Ankersen als jongen zelf had gevoetbald en destijds werkte als jeugdtrainer.
Ankersen werd er voorzitter en de club werd een jaar later eerste in de Deense competitie en won twee jaar geleden in de Europa League zelfs van Manchester United. “We hoeven niet per se meer te besteden dan de concurrent, we moeten vooral beter nadenken dan de concurrent, door de hulpmiddelen van gokkers te gebruiken.”
Voor The Gold Mine Effect reisde Ankersen naar plaatsen waar relatief veel succesvolle atleten vandaan kwamen. Hij bezocht een dorpje in Ethiopië dat veel goudenmedaillewinnaars op de lange hardloopafstand voortbracht en ging naar de atletiekclub in een voorstad van Kingston die veel sprintkampioenen afleverde, waaronder Usain Bolt.
Ook ging hij in gesprek met Anders Ericsson, de Zweedse wetenschapper die de 10.000-urenregel introduceerde. “Brazilië brengt zoveel topvoetballers voort, omdat veel jongens daar op jonge leeftijd 10.000 uur hebben gevoetbald. En in dat dorpje in Ethiopië is geen infrastructuur, er zijn geen bussen, geen fietsen. Mensen moeten daar wel lopen. We denken dat er hier talent wordt voortgebracht, maar in werkelijkheid gaat het over mensen die al op jonge leeftijd 10.000 uur hebben getraind.”
Toen Ankersen nog jeugdtrainer was bij FC Midtjylland werd daar in 2005 ene Simon Kjær gerecruit. Niet omdat Kjær zo goed was. “Hij woonde dichtbij en we konden simpelweg niemand beters krijgen.” Niemand dacht dat hij het ver zou schoppen, maar inmiddels voetbalt Simon Kjaer voor Sevilla FC en is hij captain van het Deense nationale elftal. Iedereen heeft zijn eigen Simon-Kjaer-probleem, zegt Ankersen. “Laatst ontmoette ik een tennisagent die Roger Federer als jonge jongen had afgewezen. Hoe voorkom je dat?”
Het begint ermee je te realiseren dat succes voor niemand een rechte lijn omhoog is, zegt Ankersen. “Voor de meeste mensen is het een zeer hobbelig pad.” Hoe vind je dan fluisterend talent, talent waar iedereen overheen kijkt?
Een denkoefening. Kies je de succesvolle verkoper bij Apple of de middelmatige verkoper bij Microsoft? Kies je de sprinter die de 100 meter binnen 10,2 seconden aflegt of degene die er 10,6 seconden over doet? Kies je voor je nieuwe hotel de medewerker van een ander succesvol hotel, of de gastvrije medewerker van een benzinepomp?
Volgens Ankersen is de context waarin iemand opereert veelzeggender voor talent dan wat diegene voor elkaar krijgt. Mensen liggen in de rij voor Apple-producten, is het dus niet veel moeilijker om Microsoft-producten te verkopen? En als iemand zich geheel zelfstandig heeft aangeleerd om die tijd van 10,6 seconden neer te zetten, is dat dan geen groter talent dan iemand die altijd onder de ideale omstandigheden en met de beste coaches heeft getraind en nu de 100 meter in 10,2 seconden aflegt? Ankersen: “Als je fluisterend talent wilt vinden, moet je zoeken naar mensen die opereren in een context waarin het het moeilijkst is die vaardigheden te leveren.”
Ankersen bezocht voor The Gold Mine Effect de atletiekclub waar Usain Bolt en vele andere Jamaicaanse sprintkampioenen trainden. Op dor gras en met zeer beperkte faciliteiten ontwikkelde hij zich daar. “Het moet allemaal niet te comfortabel worden”, zei de trainer daar. “Je moet ze blijven uitdagen.”
En dat geldt niet alleen voor de sport, maar ook voor de publieke sector besluit Ankersen. “Elke sector heeft zijn eigen systeem. Als je je blinde vlekken wilt achterhalen, moet je goed onderzoeken hoe jouw systeem werkt. Alleen zo kom je erachter welk talent je over het hoofd ziet.”
Driessen Groep organiseerde in de eerste week van april Festival Groei ter ere van het 25-jarig jubileum. Ruim 800 relaties waren aanwezig tijdens het Jaarcongres op donderdag 5 april met inspirerende sprekers uit binnen- en buitenland. Bekijk onderstaande video voor een impressie van de dag.
