Nog niet heel lang terug was er een strikte scheiding tussen vrije tijd en de tijd van de baas. Werknemers belden nog met een vaste telefoonlijn en ‘sociale media’ waren in geen velden en wegen te bekennen. Belde je langer dan vijf minuten privé op het werk dan leverde dat scheve blikken op. Dit is helemaal veranderd met de opkomst van de smartphone en internet. Geldt dit ook voor het privégebruik van sociale media op het werk?
De harde scheiding tussen werk en privé is in vele organisaties iets uit een andere tijd. Veel medewerkers zijn bijna altijd en overal bereikbaar. Daarvoor krijgen ze meer vrijheid terug bij het indelen van hun werk. Het betekent echter niet dat daarmee ook ‘de baas zijn tijd’ tot het verleden behoort, zo blijkt uit onderzoek van Intelligence Group naar het privégebruik van sociale media onder werktijd. Weliswaar geeft een meerderheid aan dat dit moet kunnen (53 procent van de werkenden en 50 procent van de studenten met 9 procent geen mening). Volgens de meeste respondenten in loondienst staan hun leidinggevenden het meestal ook toe (54 procent). De onderzoekers vroegen studenten naar hun oordeel over het gebruik per type sociaal medium in een eventuele baan na hun studie. Zij blijken duidelijke beperkingen te stellen qua type medium en gebruiksduur. Dit wordt bevestigd door het feitelijk gebruik door mensen in loondienst.
Volgens Intelligence Group vindt overigens maar 43 procent van de 50-plussers privégebruik van sociale media onder werktijd acceptabel. Dat is 57-58 procent in de overige leeftijdsgroepen. Opvallend is dat veel meer mannen (59 procent) dan vrouwen (49 procent) denken dat leidinggevenden het social-mediagebruik toestaan.
Het enige sociale medium dat verreweg de meeste respondenten onder werktijd voor privéredenen gebruiken, is WhatsApp (81 procent). Ook voor een overgrote meerderheid van de studenten is dat toelaatbaar. Hierbij is er wel een opmerkelijk verschil tussen mannelijke (85 procent) en vrouwelijke studenten (94 procent). Het lijkt erop dat WhatsApp minder als duidelijk sociaal medium wordt beschouwd. Alleen bij deze app overtreft het feitelijke privégebruik door mensen in loondienst namelijk de acceptatie bij diezelfde groep. Dit betekent dat een deel van de mensen die WhatsApp onder werktijd privé gebruiken, tegelijk vindt dat privégebruik van sociale media onder werktijd niet kan.
Het enige andere sociale medium waarvan de meeste studenten privégebruik tijdens werktijd aanvaardbaar vinden, is LinkedIn. Daarbij is ook weer sprake van een opvallend verschil tussen mannen (58 procent) en vrouwen (45 procent). Voor de andere sociale media is er veel minder acceptatie wat privégebruik tijdens werk betreft. Zo’n 60 procent van de studenten meent dat je Facebook, Instagram en Snapchat dan niet privé kan bekijken. Dit loopt voor Youtube, Twitter en Pinterest op tot ongeveer 70 procent. Vooral bij Youtube en Twitter is het verschil opvallend tussen mannelijke (respectievelijk 60 en 63 procent afwijzing) en vrouwelijke studenten (respectievelijk 77 en 75 procent afwijzing).
Het daadwerkelijke privégebruik onder werktijd van alle onderzochte sociale media is het hoogst in de leeftijdsgroep tot 30 jaar en het laagst bij 50-plussers. Gebruiken 50-plussers al een sociaal medium dan besteden ze er minder tijd aan. De 30-minners zijn ook qua tijdsbesteding koploper. Er is echter geen groot verschil met de leeftijdsgroep 30-50 jaar. Uitzonderingen hierop zijn het gebruik van Instagram en Snapchat. Bij de 30-minners is dit respectievelijk twee en drie keer zo hoog als bij de 30-50-jarigen. In het algemeen ligt vooral het gebruik van Snapchat en Pinterest onder werktijd met gemiddeld 12 procent op een laag niveau. Hier komt Twitter met gemiddeld 13 procent nauwelijks boven.
Voor organisaties die het privégebruik van sociale media willen reguleren, is het raadzaam om hiervoor gedragsregels te maken. Dat geeft duidelijkheid aan medewerkers en leidinggevenden. Maar 45 procent van de ondervraagden weet zeker dat hun organisatie een gedragscode heeft. Tegelijk geeft 32 procent aan dat dat niet zo is. Dit betekent dat een kleine kwart niet weet of er in hun organisatie al dan niet een gedragscode is voor social-mediagebruik. Ruim 60 procent van de respondenten die melden dat er een gedragscode is, zegt dat de medewerkers deze ook naleven.
Bron: Intelligence Group
