Ken je dat? Dat als je een bibliotheek, boekwinkel of museum binnenloopt, je automatisch zachter gaat praten of zelfs gaat fluisteren? Net zoals je tijdens een concert of in een voetbalstadion vanzelf luidruchtiger wordt of zelfs mee gaat zingen. Of dat je in een discotheek of club onbewust mee begint te bewegen op de muziek. Herkenbaar toch? Wellicht herken je ook dat bij kleine kinderen je taalgebruik en spreektoon volledig anders is, dan wanneer je als volwassenen een gesprek voert. En dat je in Engeland plots switcht naar het Engels in plaats van het Nederlands.
Als mens passen we ons gedrag aan onze omgeving, sociale context en de mensen om ons heen aan. Vaak onbewust zonder dat we dat zelf in de gaten hebben, net zoals je in het water vanzelf lijkt te gaan zwemmen en op de fiets automatisch begint te fietsen. Net als een kameleon kleuren wij mee met onze omgeving. En dat geldt dus ook voor de werkomgeving; wij gedragen ons naar de werkomgeving en context.
Binnen organisaties is er vaak veel aandacht voor het verbeteren van prestaties. Er wordt veel tijd en geld geïnvesteerd in zaken als cultuurprogramma’s, trainingen en gesprekscycli in de hoop dat mensen beter gaan presteren. Helaas vaak met weinig zichtbaar positief resultaat, wat vervolgens weer leidt tot frustratie, teleurstelling en moedeloosheid bij alle betrokkenen.
Om het proces van het verbeteren van prestaties beter te maken, moet je focussen op gedrag én dit grotendeels zien als een resultaat van de omgeving waarbinnen mensen werken en presteren. Vanzelfsprekend heeft ieder individu zijn eigen rol en verantwoordelijkheid in het eigen gedrag. En natuurlijk is het van belang om (on)gewenst gedrag op individueel en teamniveau te bespreken, af te spreken en elkaar er op aan te spreken. Maar het is bovenal ontzettend belangrijk om je hoofd en hart te richten op de vormgeving en inrichting van de organisatorische context en omgeving waarbinnen mensen werken. Want uiteindelijk bepaalt deze in grote mate hoe mensen zich gedragen én gaan gedragen.
Dat klinkt wellicht allemaal moeilijk en abstract, maar dat is het dus niet. Als je wilt dat mensen meer samenwerken, richt dan bijvoorbeeld gezellige koffieplekjes in en bevorder gezamenlijk lunchen, zodat mensen elkaar makkelijk en laagdrempelig kunnen ontmoeten en spreken. Of als je wilt dat mensen in het kader van vitaliteit meer bewegen gedurende de werkdag, organiseer dan eens pauzewandelingen, geef het trappenhuis een opknapbeurt en leg het fruit lekker verspreid door het gebouw. Of als je wilt dat je mensen zich klantvriendelijker gaan gedragen, begin dan eens met elkaar als collega’s vriendelijk te groeten als je elkaar tegenkomt in de hal of op de gang.
Wat je ook wilt bereiken; zet het gewenste gedrag centraal en bedenk creatieve oplossingen die ervoor zorgen dat mensen het gewenste gedrag ook daadwerkelijk kunnen en willen vertonen. Mensen gaan niet vanzelf samen dansen; als leider of HR-professional moet je af en toe de slingers ophangen en een lekker muziekje aan zetten om de boel in beweging te krijgen. Oh ja, vergeet vooral niet om zelf mee te dansen! Want uiteindelijk is het niet alleen de omgeving die het gedrag van mensen beïnvloedt en kleurt, het gedrag van mensen beïnvloedt en kleurt ook de omgeving. En dat zie ik een kameleon nog niet zo snel presteren.
Jeroen Driessen
CEO Driessen Groep
