Als leidinggevende heb je een enorme invloed op je medewerkers. Niet alleen op hun prestaties, maar ook op hun motivatie en betrokkenheid. Uit onderzoek blijkt dat de leidinggevende voor 70 procent invloed heeft op de betrokkenheid van medewerkers (Gallup, 2022). Dat is een flinke verantwoordelijkheid, maar ook een kans om hiermee een grote positieve impact te maken.

Waar heb je als leidinggevende invloed op?

Toch zijn er ook grenzen aan wat je kunt beïnvloeden. Leiders zijn namelijk geen tovenaars. Hoe zorg je ervoor dat je medewerkers gemotiveerd blijven en graag bij je willen blijven werken? En waar houdt die invloed op?

Werkklimaat en cultuur

Je hebt directe invloed op de sfeer binnen het team, dat mag duidelijk zijn. De omgang met medewerkers, open communicatie, het mogen meedenken, fouten mogen maken en of er met elkaar wordt gelachen. Het speelt allemaal een rol in de sfeer. Net zoals dat verwachtingen duidelijk zijn. Wat verwacht je van mensen, waar dragen ze aan bij en wat kan jouw team van jou verwachten. Hoe duidelijker dat is, hoe meer mensen zich ook onderdeel voelen en dus betrokken zijn.

Erkenning en waardering

Ieder mens wil graag gezien worden. Erkenning en waardering zijn daarom – vanzelfsprekend – enorm belangrijk. Dit hoeft niet altijd een financiële beloning te zijn; een simpel ‘goed gedaan’ kan al een groot verschil maken. Medewerkers werken simpelweg harder als hun inspanningen worden gezien en gewaardeerd.

Ontwikkeling en groeimogelijkheden

Medewerkers die zich kunnen ontwikkelen, blijven langer. Dat is geen nieuws. Als leidinggevende kun je inspelen op deze behoefte door coaching, training en nieuwe werkzaamheden aan te bieden. Totdat het beter is dat mensen vertrekken. Soms is het ook goed om afscheid te nemen van elkaar.

Autonomie en verantwoordelijkheid

Mensen floreren als ze autonomie ervaren in hun werk. Met micromanagement zorg je vooral voor gedemotiveerde medewerkers die zelf geen enkele beslissing durven te nemen, terwijl het geven van verantwoordelijkheid en vertrouwen juist energie geeft én een hogere betrokkenheid. Mits je duidelijke kaders aangeeft. Vrijheid, blijheid werkt niet.

Waar heb je geen (volledige) invloed op?

Ondanks alle inspanningen als leidinggevende zijn er ook factoren waar je weinig controle over hebt:

  • Persoonlijke motivatie: niet iedereen is intrinsiek gemotiveerd voor het werk. Sommige mensen doen hun werk puur voor het salaris zonder verdere betrokkenheid.
  • Persoonlijke omstandigheden: privéomstandigheden kunnen voor een bepaalde periode invloed hebben op de motivatie van medewerkers.
  • Organisatiebeleid: beslissingen op directieniveau, zoals bezuinigingen of een overname waardoor de cultuur verandert, kunnen de motivatie en het gevoel van betrokkenheid van medewerkers negatief beïnvloeden.

Hoe ga je hier als leidinggevende mee om?

Omdat je niet alles kunt beïnvloeden, is het belangrijk om te focussen op de aspecten waar je wél impact op hebt. Dit betekent:

  • Luister oprecht naar je medewerkers: regelmatig even bij je medewerkers ‘inchecken’ en open gesprekken helpen om te begrijpen wat hen bezighoudt en wat ze nodig hebben om goed te kunnen functioneren.
  • Flexibiliteit tonen: speel in op individuele behoeften, zoals thuiswerkmogelijkheden of flexibele werktijden. Beleid is ter ondersteuning en niet om klakkeloos te volgen voor iedereen. Blijf oog houden voor de mens achter de medewerker. Het gaat erom dat mensen goed functioneren en zich daar ook verantwoordelijk voor voelen. Dat is het doel, niet het beleid.
  • Realistisch blijven: je kunt niet iedereen gemotiveerd houden, en dat is oké. Het belangrijkste is dat je een omgeving creëert waarin mensen zich thuis voelen en met plezier hun werk kunnen doen. Als leidinggevende is het jouw taak om de juiste voorwaarden te scheppen, maar uiteindelijk moet de medewerker zelf de keuze maken om zich in te zetten en betrokken te zijn.

Weet wat er leeft bij je medewerkers

Zorg er in ieder geval voor dat je weet wat er bij je mensen leeft. Als je dat namelijk niet weet, waar moet je dan beginnen om medewerkers te behouden? Hoe zorg je ervoor dat mensen met plezier voor je blijven werken?

Je kunt wel allerlei ‘oplossingen’ bedenken, maar die werken alleen als ze ook echt een oplossing zijn in plaats van pure symptoombestrijding. Denk aan:

  • Een hoog opleidingsbudget aanbieden, terwijl iemand niet echt weet welke kant hij op wil en eigenlijk een goed gesprek nodig heeft.
  • Een hippe werkplek mét de pingpongtafel, terwijl iemand vooral verlangt naar waardering voor zijn werk.
  • Gezonde lunches en een sportabonnement aanbieden, terwijl de werkdruk als zodanig wordt ervaren dat niemand de tijd neemt om écht een pauze te nemen.

En zo zijn er tig voorbeelden te bedenken.

Vaak is de oplossing niet zo ingewikkeld. Begin bij de basis. Toon oprechte interesse in mensen. Weet wat er leeft. Daarmee kom je samen een heel stuk verder.

Je hebt veel invloed, maar niet op alles

Als leidinggevende heb je een grote invloed op de motivatie en betrokkenheid van je medewerkers, maar niet op alles. Weet wat je van mensen kunt verwachten en wat mensen van jou kunnen verwachten. Zo zijn er altijd medewerkers die ergens over klagen, maar nog geen haar op hun hoofd die eraan denkt om weg te gaan. Soms hoort dat klagen er gewoon bij. Accepteer dat vooral. Mensen blijven immers mensen.

Kirsten de Roo helpt ondernemers met de groei van hun bedrijf, waarbij het inzetten van de juiste mensen op de juiste plek centraal staat. Ze schreef het boek ‘Personeelstekort begint bij jezelf’ over hoe je wél de juiste mensen in een krappe arbeidsmarkt vindt en behoudt.