Steeds meer mensen uit andere vakgebieden scholen zich om tot basisschooldocent. Momenteel volgen ruim duizend zij-instromers een pabo-opleiding. Dat waren er in 2018 nog zo’n 450. Dit laten cijfers van het Landelijk Overleg Lerarenopleiding Basisonderwijs (LOBO) zien.
Volgens LOBO-directeur Barbara de Kort is de groei ongetwijfeld verbonden aan berichten over het banentekort in het basisonderwijs. Ze denkt dat het vooruitzicht op baanzekerheid trekt. De zij-instromers zijn afkomstig uit allerlei branches. “Er komen er veel uit de zorg, andere functies in het onderwijs, maar ook veel uit de bankensector en de advocatuur”, aldus De Kort.
Daarnaast stijgt het aantal deeltijdstudenten op de pabo’s. Het aantal voltijdstudenten blijft ongeveer gelijk. De tekorten op de basisschool zijn ondertussen nog lang niet opgelost. Het is zelfs zo dat er steeds vaker een juf of meester zal ontbreken voor een schoolklas als er niets verandert.
De scholen verwachten dat er aan het begin van dit schooljaar voor 1400 aangeboden banen geen leerkracht zal zijn gevonden. Dit wordt alleen maar erger als het beleid voor de basisscholen niet verandert. Het Arbeidsmarktplatform PO waarschuwt dat het tekort dan oploopt tot 4800 voltijdsbanen. De grootste tekorten zullen naar verwachting optreden in Amsterdam, Rotterdam en delen van Brabant.
Ten eerste is er een leerkrachtentekort doordat te weinig mensen leraar willen worden. Hoewel het aantal deeltijders en zij-instromers stijgt, staat het totaal aantal nieuwe leraren niet in verhouding tot de groei van tien jaar terug. Jaarlijks maakten tussen 2005 en 2007 ruim 7000 studenten hun pabo-opleiding af. Dat waren er steeds minder dan 4000 in de afgelopen jaren.
Maar niet alleen de instroom veroorzaakt problemen. Tegenover de duizenden nieuwe leraren die jaarlijks de scholen binnenkwamen, verlieten de afgelopen vijf jaar nog meer leraren hun werkgever. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap verwacht dat de uitstroom tot 2028 groter blijft dan de instroom.
De meerderheid van de uitstromende leerkrachten gaat met pensioen. Een kwart van alle basisschoolleraren is ouder dan 55 jaar. Zij moeten allemaal worden vervangen door nieuwe leerkrachten. De Kort: “Daarnaast zien we een grote uitstroom in de eerste vijf jaar van iemands carrière in het basisonderwijs. Het gebrek aan waardering vanuit ouders en kinderen, maar ook de administratieve last zorgen voor veel teleurstelling bij nieuwe leraren.”
Daarbij is het nog zo dat het aantal leerlingen minder snel afneemt dan eerder. Sommige regio’s kennen zelfs een toename van het leerlingenaantal. Dit versterkt nog de vraag naar leerkrachten. “We zijn een beetje overvallen door de groei van het aantal kinderen in met name de steden”, aldus De Kort.
Bron: Trouw
