In Nederland zijn voor het eerst meer mensen arbeidsongeschikt door stress en andere psychische aandoeningen, dan door een lichamelijke klacht. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn momenteel meer dan 415.000 medewerkers arbeidsongeschikt vanwege een psychische aandoening of een gedragsstoornis, dit is meer dan de helft van het totaal aantal arbeidsongeschikten. Vooral onder tieners en twintigers komen psychische aandoeningen, zoals stress, in verhouding vaak voor.
Het aantal arbeidsongeschikten met psychische problemen groeide sinds 1998 van ongeveer 30% naar ruim 50%. Vooral onder jongeren komen psychische klachten relatief veel voor. Van de ruim 72.000 arbeidsongeschikte jongeren onder de 25 jaar, zit 85% thuis vanwege stress, depressiviteit, of een ontwikkelingsstoornis, zo bericht Trouw. De Inspectie SZW constateert vooral stress als groot probleem. In 2014 werd 33% van het ziekteverzuim veroorzaakt door stress, daarmee was deze klacht de grootste oorzaak van verzuim. Verzuim is weliswaar nog geen arbeidsongeschiktheid, maar het begint er vaak wel mee.
Hoogleraar klinische psychologie Jan Derksen zegt in Trouw dat dit voor een groot deel zou komen door een te beschermende opvoeding. “Ze komen van een droomwereld bij hun ouders opeens in de ruwe maatschappij. Als ze in hun eerste functioneringsgesprek horen wat niet goed gaat, zijn ze gelijk van slag en gaan ze naar een psycholoog.” Ook de ambitie en onderlinge concurrentie zou de jongeren volgens Derksen parten spelen.
De sectoren met de grootste risico’s op zware psychosociale belasting zijn volgens de Inspectie SZW het onderwijs, openbaar bestuur, zorg en welzijn, transport en logistiek en de horeca. Terwijl lang niet alle werkgevers in deze sectoren zich voldoende bewust zijn van de gevaren. Zo nam 70% van de geïnspecteerde instellingen in de sector zorg en welzijn onvoldoende maatregelen tegen de risico’s werkdruk, agressie en te lange werktijden.
Derksen is al langer op de hoogte van de stijging aan psychische klachten onder medewerkers. “Het lijkt wel of iedereen tegenwoordig een psychische stoornis heeft. Er wordt veel te veel gepsychologiseerd en gemedicaliseerd.” Artsen moeten zich volgens hem beter gaan afvragen of er wel écht sprake is van een aandoening. De gevolgen van arbeidsongeschiktheid gaan immers ver. Wanneer iemand op jonge leeftijd arbeidsongeschikt wordt verklaard, heeft diegene weliswaar niet meer te maken met werkdruk, maar thuiszitten maakt veel mensen ook ongelukkig. “Werk geeft structuur. We moeten als samenleving – in de opvoeding, het onderwijs en op de werkvloer – vooral proberen te voorkomen dat mensen worden afgekeurd”, concludeert Derksen.
Bron: NRC, P&O Actueel
