Volgens deskundigen moeten werkgevers beter nadenken over technostress als werknemers meer thuis gaan werken. Werknemers vinden thuiswerken vaak prettig, maar het is wel belangrijk dat ze hun grenzen bewaken. Zo betoogde de werkgroep Jongwerkenden van de Alliantie Digitaal Samenleven in de Volkskrant. Aan deze werkgroep nemen mensen uit de wetenschap, het bedrijfsleven en de overheid deel.
Het meer thuiswerken vanwege de coronacrisis heeft mogelijk ook op de langere termijn gevolgen voor het werk. Meer dan een vierde van degenen die nu vaker thuiswerken, wil dat ook blijven doen, zo laat onderzoek zien van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. De thuiswerkers wennen aan video-overleg en concluderen dat vergaderen ook best goed mogelijk is met digitale communicatiemiddelen. Het meer gebruiken van digitale communicatiemiddelen tijdens het werk kan echter volgens de werkgroep ook leiden tot extra stress. Het gaat dan om zogeheten technostress.
Aanhoudende stressklachten kunnen leiden tot burn-out klachten. Burn-outs kwamen al voor de coronacrisis relatief vaak voor bij jonge werknemers tot 35 jaar. Volgens recente gegevens van het CBS en TNO heeft 21 procent van de werknemers tussen de 25 en 35 jaar burn-out klachten. Dat is 17 procent voor alle werkende Nederlanders. Dit maakt het des te belangrijker om technostress bij jonge werknemers te verminderen of voorkomen.
Het is dus volgens de werkgroep belangrijk dat betrokken partijen het samen goed oppakken. Bij jonge werknemers en werkgevers lijkt nog inzicht te ontbreken in de oorzaken en gevolgen van technostress. Werknemers die werken met laptops, smartphones of tablets komen moelijker los van hun werk. Dit verstoort hun werk-privébalans. Hiervan is helemaal sprake als ze druk voelen om snel op werkgerelateerde berichten te reageren.
Het laatste staat ook wel bekend als telepressure. De werkgroep benadrukt dat als werkenden altijd ‘aan’ staan, de grens tussen privé en werk verdwijnt. Hierdoor is er geen ruimte meer voor ontspanning. Daarbij leidt de constante stroom van binnenkomende appjes, e-mails en andere meldingen tijdens het werk zelf voor afleiding, overprikkeling, concentratieverlies en vermoeidheid.
Jonge werknemers lopen ook risico wat telepressure betreft. Zo blijkt uit een recente peiling na de start van de coronamaatregelen op 16 maart van de Universiteit van Amsterdam onder 91 jonge werknemers van 18 tot en met 34 jaar. Van hen voelde 33 procent de verplichting om ’s avonds te reageren op werkberichten via de smartphone. Verder had 41 procent moeite om zich op andere dingen te concentreren bij het binnenkomen van een bericht. Ook voelde 37 procent een sterke behoefte om direct te reageren na ontvangst van een bericht.
De door de jongeren ervaren telepressure is te vergelijken met die in de periode voor de coronamaatregelen. Het betekent dat een groot deel van de jonge werkenden moeite heeft met het bereiken van een gezond evenwicht in het technologiegebruik. De stressklachten door het digitaal communiceren voor het werk kunnen natuurlijk ook gelden voor andere leeftijdsgroepen.
Veel tips voor thuiswerken richten zich op de individuele werknemer. De verantwoordelijkheid voor het voorkomen van de behandelde stressklachten ligt volgens de werkgroep echter ook zeker bij de werkgever. Deze heeft vanuit de Arbowet een zorgplicht voor zijn personeel, ook voor medewerkers die thuiswerken. Dit geldt ook voor het zoveel mogelijk voorkomen van werkstress door het werken met digitale communicatiemiddelen. Hiervoor is het belangrijk dat de werkgever duidelijke normen stelt voor het thuiswerken met digitale middelen. Ook moet hij waar mogelijk het goede voorbeeld geven en ondersteuning bieden.
De werkgroep stipt aan dat een leidinggevende namens de werkgever aan de orde kan stellen hoe werknemers omgaan met bereikbaarheid. Ook kan hij duidelijk maken wat de verwachtingen zijn voor het versturen en beantwoorden van e-mails en andere berichten in de avond en het weekend. Verder kan hij met de werknemers bespreken hoe ze samen het teamgevoel kunnen behouden en hoe een individuele medewerker zijn balans vindt in het thuiswerk. Een aandachtspunt is dan of het lukt om aan het einde van de dag en soms ook tussendoor te ontspannen. Daarnaast zal een leidinggevende zijn teamleden moeten informeren over het belang van loskomen van het werk en het behouden van een goede werk-privébalans. Natuurlijk is het volgens de werkgroep ook belangrijk dat een werknemer steun ervaart en ruimte en vertrouwen krijgt bij zijn of haar werk vanuit huis.
Bronnen: Volkskrant, CHRO
