Mijn jongste dochtertje van 5 is verliefd. Niet een beetje, maar echt hoteldebotel. Eerst dacht ik dat het wel over zou waaien, maar inmiddels duurt deze liefde al bijna 2 jaar! Het is nog een oudere vent ook, aangezien het een 7-jarig klasgenootje van mijn oudste dochter is. De liefde is gelukkig wederzijds.
Iedere dag zien ze elkaar een paar minuutjes voor de school begint, geven elkaar een dikke knuffel en kletsen wat over koetjes en kalverliefde. En hoewel zomervakanties altijd spannende tijden zijn als het gaat om het in stand houden van relaties, is dit geen enkel probleem gebleken voor ons koppeltje. Sterker nog, ze misten elkaar echt tijdens deze 6 weken. En toen ze elkaar op de eerste schooldag weer zagen, was het net of ze nooit weg waren geweest. Het is duidelijk: voor nu hebben ze echt voor elkaar gekozen… Of toch niet?
Want is het in het geval van verliefdheid wel een echte, bewuste keuze die je voor elkaar maakt? Het lijkt er inmiddels op dat vrijwel iedereen van mening is dat bij de ‘keuze’ van je geliefde of vrienden de ondefinieerbare onderbuikgevoelens een veel grotere rol spelen dan de ratio. Je vindt iemand leuk of niet, zo simpel is het. Kinderen zijn daar heel eerlijk en open in. Apen ook, zoals we verderop in dit magazine kunnen lezen in de column van onze adoptie chimpansee Driesje. Maar om de een of andere reden mag je als volwassene daar niet meer helemaal eerlijk over zijn.
Bij het maken van keuzes dient de ratio een belangrijkere rol te spelen dan ‘het gevoel’, zo lijkt de heersende opinie. Aan rationele besluiten wordt meer waarde gehecht dan aan emotionele besluiten, vooral in professionele settings. Maar als we dan het interview met hoogleraar Cognitieve Neurowetenschap Victor Lamme verderop in dit magazine lezen, dan zou het wellicht een goed, ja zelfs rationeel, idee zijn om bij het maken van keuzes minder waarde te hechten aan de ratio. Hij komt namelijk tot de conclusie dat wij onze keuzes niet bewust maken, hoe zeer we zelf ook willen geloven dat dit wel een bewust proces is. ‘Je brein heeft al een keuze gemaakt voordat je er zelf weet van hebt’, zo stelt hij. Stiekem herken ik dit beeld. Hoe vaak heb ik niet tijdens een eerste kennismakingsgesprek met een sollicitant al na de eerste 2 minuten eigenlijk mijn keuze al gemaakt. Op basis van de uitstraling, de lach, de handdruk, de eerste paar zinnen… op basis van wat eigenlijk? Natuurlijk duurt het gesprek vervolgens nog netjes een uur, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik mezelf er regelmatig op heb betrapt dat ik het gesprek dat volgt vooral gebruik ter onderbouwing van mijn reeds gemaakte keuze op basis van mijn gevoel. Is dit goed en sociaal wenselijk? Dat weet ik niet, maar stelt u zich eens voor hoeveel tijd we onszelf bij werving en selectie zouden kunnen besparen als we met z’n allen zouden afspreken dat ieder eerste kennismakingsgesprek standaard niet langer duurt dan 5 minuten? Een soort van speeddate, waarbij je alleen over en weer bepaalt of je elkaar leuk vindt. Als het klikt, dan volgt een inhoudelijk vervolggesprek, anders niet. Wel zo eerlijk. En eerlijk zou sociaal wenselijk moeten zijn nietwaar?
Wat leren we hier van? Ten eerste, in verkiezingstijd maakt het niet veel uit welk inhoudelijk partijprogramma je als politicus presenteert, als je het maar op een manier doet die aanspreekt bij de potentiële kiezers. Zoals iedere marketeer of spindoctor zal beamen gaat vorm voor inhoud bij het maken van keuzes. Uiteindelijk stemt men vooral op de mens Roemer, Rutte of Wilders en niet op het inhoudelijk programma dat daaronder ligt.
Ten tweede, ik weet niet waarom mijn dochtertje en haar vriendje verliefd op elkaar zijn geworden. Maar ik ben er blij om dat ik een romanticus mag blijven, aangezien nu wetenschappelijk is aangetoond dat kalverliefde op het eerste gezicht je ‘gewoon’ overkomt. Net zoiets als ziekte, zoals Waldo Falke en Reijer Pille van Falke & Verbaan stellen in hun interview op pagina 18. Maar misschien is het met verliefdheid net zo als met ziekte; het gaat er om wat je ermee doet als het je overkomt…
Drs. Jeroen Driessen
jeroen.driessen@driessen.nl
directeur
