In veel organisaties wordt zelfstandigheid nog altijd gezien als sterke eigenschap. Alles zelf doen, niet zeuren, gewoon doorgaan en je eigen problemen oplossen. Maar wat als juist het tegenovergestelde waar is? Wat als hulp vragen de sleutel is tot echte groei? Spreker en auteur Joyce de Ruiter weet daar alles van.
Door het Usher-syndroom verliest Joyce in de loop van haar leven zowel haar zicht als haar gehoor. Toch noemt ze dit niet haar beperking, maar haar superkracht. Een superkracht die haar een belangrijke les leerde over kwetsbaarheid, vertrouwen en eigenaarschap – en die relevant is voor HRM’ers.
“Stel, je moet kiezen: doof of blind. Waar kies jij dan voor?” Met die vraag opende Joyce haar verhaal tijdens het Jaarcongres HRM. In de zaal was het stil, want voor Joyce is het geen denkbeeldig dilemma. Ze kán niet kiezen – ze wordt doof én blind. Nu, op haar 40e, is ze volledig nachtblind, ziet ze de wereld alsof ze door een wc-rolletje kijkt en hoort ze, inclusief hoortoestel, maximaal driekwart van een normaal gehoor. “Het gaf mij een nieuwe superkracht: een zesde zintuig,” zegt ze. En dat zintuig heeft alles te maken met wendbaarheid. Want als verandering onvermijdelijk is, wordt je reactie erop bepalend.
Joyce vertelt over haar weg naar wendbaarheid. Hoe ze zich opnieuw moest verhouden tot haar omgeving – én tot zichzelf. Een van de grootste lessen leerde ze toen ze besloot een nachtmarathon te lopen. Dat deed ze, compleet nachtblind, samen met een maatje. “Ik moest de controle volledig loslaten en vertrouwen op de persoon naast me.” Dat ging niet vanzelf: “Ik vond het zó irritant. Want ik wil het gewoon zelf kunnen.” Toch kwam ze samen met haar begeleider over de finish. “Ik heb geleerd dat je hulp van anderen nodig hebt om je doelen te bereiken.” Het filmpje van de finish laat zien wat mogelijk is als je durft los te laten. En vooral: als je durft te vragen. “Want hoe kun je groot dromen, fouten maken of echt leren, als je niet om hulp mag vragen?”
Joyce benadrukt het belang van voorbeeldgedrag. Zeker voor HR-professionals en leidinggevenden. “Je bent een rolmodel. Laat zien dat je het niet alleen hoeft te doen. Zeg: ik weet het even niet. Help je mee?” Ze roept op om – juist in een tijd vol digitale tools – meer het échte gesprek aan te gaan. “Vraag elkaar om hulp. Dat is geen zwakte, maar een kracht. En zorg dat de ander de ruimte krijgt om zijn verhaal te doen.”
Wat er gebeurt als je mensen géén ruimte geeft, illustreert Joyce met een persoonlijke ervaring. Op haar 18e, twee jaar na haar diagnose, ging ze naar de oogarts. Ze had net besloten dat ze Visual Marketing wilde studeren. Misschien zou ze zelfs haar rijbewijs halen. De arts haalde haar droom genadeloos onderuit: “Met jouw zicht? Je bent een gevaar op de weg! En die opleiding is ook geen goed idee.”
Een jaar later kwam ze bij een andere arts terecht. “Ik kreeg de ruimte om mijn verhaal te vertellen, ik kreeg oprechte erkenning en ze liet me kiezen tussen twee realistische opties.” De arts zei: “Je kunt nu prima je rijbewijs halen, maar realiseer je dat je het straks weer moet opgeven. Is dat niet moeilijker dan het nu niet doen?”
Joyce besloot om haar droom om een rijbewijs te behalen gedag te zeggen. “De les die ik toen leerde – over de ander ruimte en keuzevrijheid geven – pas ik nog dagelijks toe. Vul niet in voor een ander: je denkt dat je het weet, maar je hebt geen idee. Wees alsjeblieft zorgvuldig met je woorden.”
Joyce leerde in de loop der jaren veel over wendbaarheid en eigenaarschap. En dat is misschien wel de meest waardevolle les voor organisaties die continu veranderen. “Ik heb geleerd dat je niet het slachtoffer van de verandering bent, alleen van je houding. Dat is mijn mantra geworden.”
Joyce introduceert nog een ander begrip: levenshaast. Niet gehaast leven, maar bewust momenten van waarde toevoegen aan je dag. “Het gaat over het toevoegen van leven aan je haast, in plaats van haast aan je leven.”
Ze daagt zichzelf uit om elke dag bewust drie momenten van waarde te creëren. “Als ik dat aan het einde van de dag gemist heb, ga ik gewoon nog even bij mijn dochters in bed liggen. Zoek bewust die momentjes op.”
