Het verbaast me iedere keer. Ondanks de enorme werkdruk op HR-afdelingen wordt voor ieder probleem weer een nieuwe oplossing en werkwijze bedacht. De meeste zorgorganisaties hebben op dit moment al snel 100 tot 150 projecten om het verzuim binnen de organisatie aan te pakken, professionals te ontwikkelen en het gezond werken te verbeteren. En al die programma’s en projecten die opgestart worden kosten heel veel tijd en energie. Ik geloof dat ze met de beste intenties worden opgestart en elk programma apart prima werkt. Maar het ontbreekt aan een gemeenschappelijke methode en taal. En omdat het zoveel is, en zoveel tijd kost is het onbeheersbaar geworden.
Werkgevers zouden hun focus meer moeten leggen op zaken in het werk waar zorgprofessionals in de praktijk dagelijks tegenaan lopen. Zaken die er voor de professionals echt toe doen. Werkgevers die inzetten op onderlinge verhoudingen en gedrag zijn koploper gezond werken. Ik noem vier belangrijke thema’s: leiderschap, werkdruk, werk-privé balans en goede samenwerking in teams. Als deze onderdelen goed lopen dan geven ze enorm veel energie, neemt de ervaren werkdruk af en verbetert de kwaliteit van zorg. Maar we zien in de zorg dat de focus op die thema’s ontbreekt. Neem bijvoorbeeld het thema leiderschapsontwikkeling. Ik werk veel samen met zorgorganisaties en zie dan dat ze bijvoorbeeld iedere laag binnen de organisatie door andere bureaus laten trainen, vanuit een ander gedachtegoed. De bestuurders en het MT worden door een ander bureau getraind dan de teamleiders of de werkvloer. Dan leer je allemaal een andere taal te spreken en verlies je het contact met elkaar. Dit draagt op geen enkele manier bij aan het behalen van het gemeenschappelijke doel, het leveren van de meest optimale zorg in een prettig werkklimaat.
HR in de zorg heeft heel veel uitdagingen op dit moment. Iedereen duwt op HR om met oplossingen te komen voor het verzuim en het behoud van medewerkers, maar wat doet het MT zelf om de energievreters in de organisatie te elimineren? Leiderschap is cruciaal om de werkdruk aan te pakken, om medewerkers meer verantwoordelijkheid en zeggenschap te geven en de administratieve rompslomp weg te halen. Dat zijn zaken waarop zorgmedewerkers afhaken en waarom ze de organisatie verlaten. De focus en zeggenschap moet veel meer bij het team liggen. Als teams goed functioneren dan zie je dat terug in de verzuimcijfers. Dat maakt veel meer impact dan programma’s om de gezondheid van de individuele zorgmedewerker op te krikken.
Laat je niet steeds verleiden tot nieuwe methodes om je zorgpersoneel vitaler te maken. Het is te veel, complex en niet te managen. En het komt allemaal weer bij de nu al enorm hoge werkdruk. Alle vitaliteitsweken, informatiemarkten om bloeddruk te meten zijn leuk, maar leveren uiteindelijk te weinig op voor het gezond werken. Mijn appel is te focussen op het verbeteren van onderlinge verhoudingen en gedrag en daarmee meer impact te maken. We moeten opruimen. Minder onnodige dingen doen. Dat stopt hyperventilatie en geeft zuurstof aan de zorgprofessionals.
Fijne zomer!
Anouk ten Arve is auteur van het boek Zuurstof voor zorgprofessionals en bekleed sinds 2012 de rol van programmamanager Gezond werken bij Stichting IZZ. In haar rol als programmamanager werkt Anouk met veel organisaties, zorgprofessionals, leidinggevenden en bestuurders uit de zorg samen. Ook begeleidt ze wetenschappelijke onderzoeken en fungeert ze namens IZZ als aanspreekpunt voor vakbonden en brancheverenigingen.
