Slechts 25 gemeenten hebben momenteel een generatiepact. Dat is een regeling om oudere ambtenaren minder te laten werken en jonge medewerkers voor dat werk aan te trekken. Zo blijkt uit een inventarisatie door het A+O fonds Gemeenten.
Het generatiepact is een afspraak tussen een gemeente en de lokale medezeggenschap om oudere ambtenaren structureel minder te laten werken en de vrijgekomen financiële ruimte te benutten voor het aantrekken van jongeren. Het maakt het voor gemeenteambtenaren vanaf 10 jaar voor de pensioengerechtigde leeftijd mogelijk om vrijwillig minder te gaan werken onder aantrekkelijke financiële voorwaarden. Zij krijgen daardoor meer vrije tijd en de gemeente bespaart een deel van de loonkosten.
Gemeentes kunnen zelf bepalen vanaf welke leeftijd de ambtenaren kunnen deelnemen, mits deelname dus niet eerder dan 10 jaar voor de pensioendatum aanvangt. Diverse gemeenten kennen daarom al een regeling die eind vijftigers de mogelijkheid biedt deel te nemen. Bij de meeste andere gemeenten met een generatiepact geldt de mogelijkheid vanaf 60 jaar.
Onderdeel van de generatiepacten is compensatie voor de uren die oudere gemeenteambtenaren inleveren. Ze behouden een deel van het loon voor de ingeleverde uren en meestal hun volledige pensioenopbouw. Het andere deel is voor hun eigen rekening. De gemeenten zijn vrij in de vormgeving hiervan. Zo is een 60-80-100-regeling mogelijk, waarbij een medewerker zijn uren kan verlagen tot 60 procent met doorbetaling van 80 procent van het loon en volledige pensioenopbouw. Daarnaast komen regelingen van 80-90-100 of 50-70-100 voor.
Een aantal gemeenten biedt meerdere varianten aan, soms ook voor verschillende leeftijden. Zo heeft de gemeente Oude IJsselstreek een onderverdeling 80-90-100 voor 60-plussers die deel willen nemen en 60-80-100 voor 62-plussers. Daarnaast beperken gemeenten zoals Deventer, Enschede, Groningen en Zwolle ook de pensioenopbouw. De gemeente Zwolle heeft bijvoorbeeld een onderverdeling van 80-90-90.
Het afgelopen half jaar was er een inhaalslag van de generatiepacten. Toch vindt Mireille Stuart, programmamanger bij het A+O fonds Gemeenten, het aantal gemeenten met een generatiepact tegenvallen. “Het zou veel meer kunnen zijn.” Het ene pact werkt volgens haar ook beter dan de andere. “Er zijn gemeenten die maar een deelnamepercentage van 10 procent scoren in de doelgroep. Daarvan mag je zeggen dat ze niet de optimale regeling hebben.” Stuart stelt dat niet alles blijkt uit de deelnamepercentages. “Je kunt pas zeggen dat de regeling werkt als er jongeren instromen. Anders is het een verkapte VUT-regeling.”
Het geld dat het generatiepact gemeenten oplevert, is in principe namelijk bedoeld voor een baan voor nieuwe, jonge medewerkers. Deventer, Drimmelen en Leudal geven dat ook expliciet aan in hun regelingen. In de regelingen van Goeree-Overflakkee en Groningen staat dat deze gemeente het bespaarde geld gedeeltelijk gebruiken om jongeren aan te trekken. De generatiepacten van de andere gemeenten zeggen volgens het A+O fonds Gemeenten niets over de inzet van vrijkomend geld voor werk door jongeren.
Meer weten over de eventuele inzet van het generatiepact binnen uw gemeente? Download dan de whitepaper generatiepact.
Bronnen: Binnenlandsbestuur.nl, A+O fonds Gemeenten
