Werkdruk. Alleen het woord al roept beelden op van overvolle agenda’s, gespannen voorhoofden en collega’s die net iets te vaak “druk druk druk” zeggen met een halflege koffiebeker in de hand. Als HR-professional voel je de neiging opkomen: we moeten hier iets aan doen.
Maar wacht even. Moeten we dat wel? Wat nou als werkdruk niet de boeman is, maar de kick die werkgeluk mogelijk maakt?
Stel je een medewerker voor die zich mag vastbijten in iets uitdagends. Geen geklaag, geen drama, gewoon: lekker bezig zijn. Tijd vliegt. Hoofd leeg. Voldaan naar huis. Dat is flow. Je weet wel, die staat van gefocuste energie waar psycholoog Mihaly Csikszentmihalyi over schreef. En raad eens? Die flow ontstaat niet als alles rustig en overzichtelijk is. Die flow ontstaat juist onder: druk.
Werkdruk is dus niet per definitie slecht. Zolang het maar past bij wat mensen aankunnen, begrijpen en kunnen beïnvloeden. Druk zonder grip is stress. Druk met grip? Pure brandstof.
Even een reality check: volgens onderzoek van Trends in HR ziet 48 procent van de HR-professionals werkdruk als een serieus probleem. Onder medewerkers ligt dat percentage een stuk lager: 31 procent.
En als je vraagt naar de oorzaken van werkdruk? HR wijst vaak naar privéproblemen. Medewerkers? Die noemen eerder slechte afstemming, weinig invloed op hoe ze hun werk doen of – ironisch genoeg – goedbedoelde HR-interventies die de kern missen.
Dit noemen we de Employee Experience Perception Gap. HR wil medewerkers graag helpen, maar baseert zich vaak op signalen die het hardst schreeuwen, terwijl die niet altijd representatief zijn voor het geheel. Denk aan die medewerker die overwerkt raakt en uitvalt. Dat verhaal blijft hangen. Maar de tien collega’s die prima floreren? Die hoor je zelden.
Dat is de availability bias in actie: je brein onthoudt vooral wat luid of schrijnend voorbij komt, terwijl positieve voorbeelden onzichtbaar blijven. En dus ligt de focus al snel op wat misgaat, in plaats van op wat wél goed gaat.
Twee mensen, dezelfde deadline, dezelfde workload. De één krijgt ruimte om het op zijn manier aan te pakken. De ander moet zich houden aan een vaste aanpak. Het resultaat?
Medewerker één heeft energie, focus en eigenaarschap. Medewerker twee ervaart stress, frustratie en uitstelgedrag.
Zie je het verschil? Kijk eens naar de volgende scenario’s:
We weten het: de verleiding is groot om werkdruk ‘te reparen’ met extra tools of een vrijdagmiddag-yogasessie. Maar dat is niet meer dan een tijdelijke oplossing. Dus wat kun je dan wél doen?
Werkdruk hoeft geen vijand te zijn. Sterker nog: het is vaak de reden dat mensen in beweging komen. Dat ze beter willen worden, dingen voor elkaar krijgen en groeien. Zolang je als HR maar stopt met ‘fixen’ wat niet kapot is, en start met faciliteren wat wél werkt.
Geen yoga, maar autonomie. Geen fruitmand, maar feedback. Geen minder werk, maar slimmer werken.
Werkdruk is geen vijand. Het is de underdog die je team sterker maakt. Zolang je ‘m op de juiste manier aanpakt.
Noor Elshof is gedragsdeskundige bij onderzoeksbureau Duwtje en vertaalt gedragswetenschap naar slimme duwtjes die mensen écht in beweging brengen.
